An Bagong Tugon nin Pagkamoot

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Mayo 18-24, 2025. Basahon an Evangelio gikan sa Juán 13,31-35 (Ikalimáng Domingo kan Pasko kan Pagkabuhay-Liwát - C).

…

Sa Evangelio nagtukdô an satóng Kagurangnan Jesu Cristo sa mga disipulos: “Bâgong tugon itinátaó Ko saindo: magkaminorootan kamó; siring na namòtan ko kamó, kamó man magkaminorootan” (Juán 13,34).

Anó an bâgo sa tugon na iní? Dati na man kitáng pigtugon na magkaminorootan. Sa Mateo 7,12, tinukdô ni Jesús: “Gibohon nindo sa ibá an boót nindong gibohon ninda saindo. Iní an kahulugán kan Katugonán ni Moises asín mga katukdoán nin mga profetas.”

Iní an pig-áapód na “bulawan na tugon” (golden rule). Maski sa ibáng mga relihiyon asín kultura, may nasusurat man na siring na kadonongan. Patunay lamang iní na inaakò nin kadaklan an kaisipan na kun kitá nganì mâwot an karahayan kan satóng sadiri, maninigò lamang na respetohon ta man an satóng kapwa. Iyó man iní an sinasabi sa ikaduwá sa Pinakadakulang Tugon. Sabi ni Jesús sa Marcos 12,31: “Kamòtan mo an saimong kapwa arog kan pagkamóot mo sa saimo man saná.”

Alagad kun an sadiri ta saná an patugmadan nin pagkámoot asín hustisya, pwede iníng magbalík sa ináapód na “lex talionis” (law of the talon) nin Lumang Tipan. Susog sa Levitico 24,19-21: “An siísay man na makákulóg sa saiyang kapwa, kukulogán man siring kan ginibo niyá. Kun nakabarì siyá nin tôlang, babarían man siyá nin tôlang, matá sa matá, ngipon sa ngipon.  An ginibo niyá sa saiyang kapwa, iyó man an gigibohon saiya. An siísay man na magbunô nin hayop na bakô man saiya, mabayad kaiyán. An siísay man na maggadán nin tawo, gagadanón man.”

An bâgong tugon ni Jesús oróg sa mga naenot na tugon nin huli ta bakô na an sadiri an patugmadan asín sukulán kun anó an tamang pagkámoot sa kapwa, kundî an satóng Kagurangnan na mismo. Kayâ mámoot kitá siring na kitá namòtan Niyá. Pâno ipinahilíng asín itinukdô satô ni Jesús an Saiyang pagkamóot?

Maenot na mámoot.

Sabi ni San Pablo sa Roma 5,8: “Ipinahilíng nin Diós an Saiyang dakulang pagkámoot satô kan si Jesús nagadán para satô kan kitá mga parakasalà pa.”  Bâgo ta Siyá namidbidan, namòtan na Niyá kitá. Bâgo ta Siyá pinilì, pinilì na Niyá kitá.

Kamòtan an kaiwal.

Sa Mateo 5,44, tinukdô ni Jesús: “kamòtan nindo an saindong kaiwal, asín ipamîbî nindo an mga nagpapasakit saindo.” Nagsaksi Siyá kainí hanggang sa hurí, mantang naghihingagdan sa cruz, hinagad Niyá sa Amâ na patawadon an Saiyang mga paragadan asín an mga nag-oológ-olog Saiya.

Magpatawad sa nagkasalà.

Kan si San Pedro naghapót kun piráng beses dapat na patawadon an tugang na nagkasalà, sinimbag siyá ni Jesús sa Mateo 18,22: “Bakóng pitóng beses, kundî pitóng polò may pitóng beses.” Dangan tinukdoán Niyá kitáng mangadyè sa Amâ na patawadon kitá sa satóng mga kasâlan siring na pinapatawad niatò an mga nagkakasalà satuyà.

Idusay an sadiring búhay. 

Sa Marcos 10,45, sinabi man ni Jesús sa mga disipulos: “An Akì nin Tawo daí nagdigdi tanganing paglingkodán kundî tanganing maglingkod asín magdusay kan búhay Niyá tanganing matubós an dakúl na tawo.” An sukulán nin pagigin dakulà asín enot sa gabós, bakô an pagkapót nin kapangyarihan o pagpayaman sa sadiri, kundî an mapakumbabáng paglingkod, pag-enot sa karahayan nin kapwa, asín pagdusay kan sadiri.

Sa Kapahayagán 21,5, nagsabi an Kagurangnan: “Uya, ginigibo Kong bâgo an gabos.” An pag-utób sa bâgong tugon Niyá an dalan pasiring sa bâgong langit asín dagâ.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás kun pâno an satóng pagkamóot nakakabaing sa pagkamóot ni Jesús, o kun pâno kaipuhan ta pang magtalubò tanganing magin siring Saiya.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Kamòtan Mo an Saimong Kaiwal

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Febrero 23 - Marzo 1, 2025. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 6,27-38 (Ikapitóng Domingo sa Ordinariong Panahón - C).

…

“Kamòtan nindo an saindong mga kaiwal.” Iní an sarô sa mga pinakadipisil na tugon ni Jesu Cristo. Alagad hararom iní sa kadonongan asín napápanahón pa nganì ngonian sa satóng banwaan na kadakúl an nag-iiriwal nin huli sa pulitika kan eleksyon. Natà ta hinahagad iní satô kan Kagurangnan? Nin huli ta lambang Cristiano ináapód sa mas halangkaw pang level nin pagkamoot.

An pagkamoot sa kaiwal pagigin mas marhay na tawo.

May istorya sa 1 Samuel 26 na sa pagkaurí ki Davíd ni Hadeng Saúl pigtugis siyá kainí tanganìng gadanón – kaiba an tolóng ribong soldados! Alagad pagkabanggi, mantang tururóg an gabós, nakalaóg si Davíd sa saindang campo asín nagkaigwang oportunidad na gadanón si Hadeng Saúl. Si Abisai, na kaibahan ni Davíd, nagtentar man saiya na gadanón na an hadè. Alagad daí iní ginibo ni Davíd kundî kinuá na saná an garód kan hadè asín ginibong resibo kan pagpilì niyá na daí gadanón an “linahidán nin Kagurangnan.” Nasupog si Hadeng Saúl asín naghagad nin tawad ki Davíd. Dakúl pang mga nangyari kasunód kainí, alagad sa hurí nagin hadè si Davíd, an pinakadakulà sa gabós na hadè kan Israel.

Sabi ni Jesús sa Lucas 6,33: “Kun gibohan nindo nin karahayan an mga naggibo saindo nin karahayan, anóng gracia iyán saindo? Dawà an mga parakasalà iyó man ginigibo.” Iníng pagpilì kan dalan nin pagigin mas marhay na tawo asín active non-violence, napatunayan sa adal nin kasaysayan na mabisang paagi tanganing makamtan an pigmamàwot na pagbabâgo. Nagkapirang halimbawa iyó an ginibo ni Mahatma Gandhi sa India, ni Nelson Mandela sa South Africa, asín kan satóng banwaan sa matoninong na rebolusyon sa EDSA kan 1986 na nagtapos sa makuring diktadurya kan mga Marcos.

An pagkamoot sa kaiwal paghirás kan pagkaherak nin Diós.

Sa Lucas 11,4, si Jesús nagtukdô na hagadon sa satóng Amâ na kitá patawadon siring sa pagpatawad niatò sa mga nagkasalà satuyà. Sa Roma 5,8, sinabi ni San Pablo: “Ipinamidbid nin Diós an Saiyang gayong pagkamoot satô: kaidto pang parakasalà kitá, nagadán na si Cristo para satô.” Kayâ kun kitá magpatawad sa tawong nagkasalà satô, bakô iní nin huli ta maninigò siyáng patawadon – lalò na kun habô man maghagad nin tawad – kundî nin huli ta kitá naenot nang naherakan asín pinatawad nin Diós.

Kayâ nganì an pagkamoot sa kaiwal asín pagpatawad sa nagkasalà bakô kontra sa pagmàwot na makamtan an hustisya asín mahusay an daños na dará nin kasâlan, kundî piglilinig kainí an isip tanganìng hustisya—bakô pagbalós—an magin tunay na kamâwotan, asín binubuksan an pusò sa pagbulóng asín pagpakarhay kan mga náraót. Siring man an pagsabi nin katotoohan, mas dinadangog kun may pagkamoot.

An pagkamoot sa kaiwal pagigin siring ki Cristo.

Sa Lucas 23,34, mantang naghihingagdan sa cruz, an hagad ni Jesús sa mga nagpapasakit Saiya: “Amâ, patawada sinda ta daí ninda aram kun anó an ginigibo ninda.” Kayâ bilang mga disipulos Niya, ináapód man kitáng mamoot nin radikal siring Saiya. Nasasangkobán kainí an hustong pagkamoot sa sadiri; an maigot na pagkamoot sa pamilya asín mga kaugós; an dakulang pagkamoot sa banwaan, oróg na sa mga dukhâ, asín sa kapalibotan; asín an kaipuhan na pagkamoot sa kaiwal.

Nin huli ta sa pagkamoot niatò sa kaiwal, nakakalaóg kitá sa misterio nin pagkaherak kan Amâ na “maboot sa mga mayong utang na boót asín mga maraot” asín ni Cristo na napadigdi para sa mga parakasalà tanganìng darhon sa pagbaklî sa saindang kasâlan. Sa pagtalubò ta sa pagkaherak masasabotan niatò an kahulugán nin pagigin Cristiano: na magin kabaíng ni Cristo.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás nin experiencia kan iká nagkaigwa nin kaiwal o may nakagibo nin maraot sa saimo, asín kun anó man an saimong nagin simbag bilang Cristiano.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

An Enot sa Gabos na Tugon

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Noviembre 3-9, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 12,28-34 (Ika-31 Domingo sa Ordinariong Panahon - B).

…

Sa Evangelio, tinutukdò ni Jesús an “enot sa gabós na Tugon” sa Kasuratán, bilang simbag sa honestong hapót nin saróng escriba. Paghoróp-horopan ta an Saiyang simbag, patí man kun pâno Niyá sinímbag idtong hapót, huli ta daí Siyá nagpakahón sa categoria kan hapót Saiya.

Pagkámoót

Igwa daáng 613 na tugon na nakasurat sa enot na limáng libro sa Biblia (Genesís, Exodo, Levitico, Deuteronomió, asín mga Bilang) na ináapód kan mga Judío na Torah o mga Libro nin Tugon. Alagad embes na magpilì nin sarô sa mga iní, pinilì ni Jesús an sumada kan gabós na mga iní: pagkámoót.

Sabi ni San Pablo sa Roma 13,10: “An pagkámoót iyó an kalubusán kan Katugonán”. Asín bakô sanáng basang, o kabangâ, o paminsan-minsan, na pagkámoót an maninigò para sa Diós kundî pagkámoót nin bilog niatong sadiri. Kayâ paghoróp-horopan ta: Namomòtan ta na daw an Diós sa bilog tang pagkatawo? Iní an tandâ na namomòtan ta an Diós, susog sa 1 Juán 5,3: “Iní an pagkámoót sa Diós, utobón an Saiyang mga tugon.”

Pamîbî

An hapót ki Jesús dapít sa Tugon, alagad embes na magpilì nin sarô sa kadakul na provisión nin batás o tugon, an simbag Niyá saróng pamîbî, an Shema Yisrael. Iníng pamîbî aram nin lambang Judío asín pinapangadiè nganì ninda nin nagkapirang beses sa bilog na aldaw. Halè iní sa Deuteronomió 6,4-5: “Maghimatè ka, Israel: an Kagurangnan, satóng Diós, an Kagurangnan sarô. Kámòtan mo an Kagurangnan na saimong Diós sa bilog mong pusò, bilog mong kalág, asín bilog mong kusóg.”

Kun anó an paagi nin satóng pagpamîbî iyó man an satóng pagtubód. Kun anó an satóng pagtubód minaluwas sa satóng tataramon asín gibo. Kayâ paghoróp-horopan ta: Anó an laóg kan satóng pamîbî? Kadaklan daw kainí mga kahagadán sa satóng mga pangangaipong materiál o kinâbanon, o nag-oomaw, nagpapasalamat, asín naghahagad nin mga biyayà kan Espiritu siring sa kadonongan asín kusóg ki boót?

Kan hinagad kan mga disipulos na tukdoán sinda ni Jesús kun pâno magpamamîbî, sa Mateo 6,9-13, tinukdoán Niyá sinda na bâgo an paghagad sa Amâ kan kakanon (asín mga pangangaipo) sa aroaldaw, enot pabanalón nguna an Saiyang ngaran, dangan hagadon an pagdatóng kan Saiyang Kahadean, asín kuyogon an boót Niyá digdi sa dagâ nin siring sa langit.

Pakipag-kapwa

Sarô man sanáng tugon an hinagad ki Jesús, alagad duwá an tinaó Niyá. “An ikaduwá, iní: Kámòtan mo an saimong kapwa siring saimo man saná”. Halè iní sa Levitico 19,18. Tinuyo iní ni Jesús tanganing ipasabot na daí pwedeng isiblag an pagkámoót sa Diós sa pagkámoót sa kapwa. Asín an sukolán kainí bakô kun gurâno kitá namomòtan man nin satóng kapwa o kun may pakinabang Siyá satô, kundî siring sa pagkámoót ta sa satóng sadiri.

Sa 1 Juán 4,20 pinapagiromdom kitá: “An magsabi: ‘Namomòtan ko an Diós’, asín maongís sa saiyang tugang, putikon; ta an daí namómoót sa tugang Niyáng saiyang nahíhilíng, imposibleng mámoót sa Diós na daí Niyá nahíhilíng.”

Sa Juán 13,34 binâgo asín dinagdagán pa ni Jesús an sukolán kan tugon sa pagkámoót: “Magkaminoroót-mootan kamó; siring na namòtan Ko kamó, kamó man magkaminoroót-mootan.” Sa Saiyang tataramon asín gibo, tinâwan Niya kitá nin pangarogan nin tunay na pagkámoót. Kayâ paghoróp-horopan ta:  Namómòtan ta daw an satóng kapwa susog sa tugon kan Kagurangnan?

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás kun pâno mo nagigibo an pagkámoót mo sa Diós, asín an pagkámoót sa kapwa siring kan pagkámoót mo sa sadiri.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Bagong Tugon Tinatao Ko Saindo

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Mayo 5-11, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Juán 15,9-17 (Ikaanóm na Domingo kan Pasko kan Pagkabuhay-Liwát - B).

…

Sa Evangelio tinaó ni Jesús iníng tugon: “Magkaminootan kamo siring sa pagkamoot Ko saindo.” Sa Juán 13,34, inapód Niya iní na Saiyang “bâgong tugon” nin pagkamoot.

Kun iní an bâgo, anó an lumang tugon? Sabi ni Jesús sa Mateo 5,43: “Nadangog nindo na sinabi kaidto, ‘Kamòtan mo an saimong katood asín kaongisán an kaiwal’.” Masasabi man na parte pa kan lumang tugon an inaapód na “golden rule” na yaon man sa Mateo 7,12: “gibohon nindo sa ibá an boót nindong gibohon ninda saindo”; o daí mo paggibohon sa kapwa an habô mong gibohon man saimo.

Anó an pagkakaiba kan bâgo sa lumà? Sa lumang tugon an satong sadiri an patugmadan asín sukol nin pagkámoot; alagad sa bâgong tugon si Cristo an patugmadan asín sukol nin pagkamoot. Asín pàno si Cristo námoot? Sa mga Evangelio pinamidbid Niya an Diós nin pagkamoot sa Saiyang mga tataramon asín gibo, tanganing magín satong giya asín pangarogan.

Si Cristo an naenot námoót.

Sa Evangelio sinabi Niya: “daí nindo Ako pinilì; kamo an pinilì Ko”. Kun kita maenot na mámoot pwede kitang isikwál o daí akoon siring na si Jesús siníkwal nin kadakul kan Siya napadigdi sa dagâ. Kadakul sato an natatakot isikwal asín makulgan, alagad kun nagpadaóg si Jesús sa takot na iní, daí kutâ nakaabót sato an kaligtasan.

An pagkámoót ni Cristo pig-eenot an karahayan kan namomòtan.

Sa Evangelio sinabi Niya na hinihirás Niya an Saiyang bâgong tugon tanganing maihirás man an Saiyang kaogmahan sa mga disipulos. Dangan itinaás Niya an saindang dignidad: bakô sinda mga sorogoón o oripon, kundî Saiyang mga katood o amigo. Iní an kabôtan nin Diós: na ibalik sato an dignidad na rinaót nin kasâlan. Kayâ sa paagi kan bonyag, kita nagigin mga akì kan Amâ, tugang ni Jesu Cristo, templo kan Espiritu Santo. Kita man nakakabaíng ki Cristo kun an satong pagkámoot minamàwot an karahayan kan kapwa, bakô na ginagamit sinda para sa sadiring interes.

An pagkámoót ni Cristo nagpapatawad.

Sa Lucas 23,34, kan naghihingagdán na Siya sa cruz, sarô sa Saiyang huríng “siete palabras” iyó iní: “Amâ, patawada sinda huli ta daí ninda aram an saindang ginigibo.” Kayâ tinukdoán Niya man kitang mamîbì sa Amâ na “patawadon an satong mga kasâlan, siring na pinapatawad ta an mga nagkakasalà satuya”.

An pagkámoót ni Cristo para sa gabós, maski sa kaiwal.

Sinabi Niya sa Mateo 5,44: “Kamòtan nindo an saindong mga kaiwal asín ipamîbì nindo an mga nagpapasakit saindo”. An Diós na nagpapaurán asín nagpapasaldáng nin aldaw sa maraot asín marhay, namómoót sa gabós: katood man o kaiwal niato. Asín an lambang kaiwal, potenciál na katood asín pag-iriba sa paglakbay sa dalan pasiring sa Kahadean.

Si Cristo idinusay an buhay sa pagkámoót satuya.

Sabi Niya sa Juán 15,13: “Oróg kainíng pagkámoót mayo an siisay man: na itayâ an saiyang kalág para sa saiyang mga katood.” An pagdusay nin buhay bakô saná sa paagi nin pagigin martir sa pagtubód o ano man na halangkaw na causa, kundî sa aroaldaw na pagpagadán sa satong pagkamakasadiri, pagkaurí, kapaabaw-abawan, halîpot na paciencia, panghuhusga, asín ibá pa – tanganing mámoót siring n akita namòtan ni Cristo.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás nin experiencia kun pàno mo naisabuhay an pagkaminoót-mootan siring sa pagkámoót ni Cristo, sa laóg kan saimong pamilya o komunidad nin pagtubód.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

An Evangelio nin Pagkamoot

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Febrero 4-10, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 1,29-39 (Ikalimáng Domingo sa Ordinariong Panahón – B).

…

Sa Evangelio, matapos magbulóng nin kadakul na may helang asín magpaluwás nin mga demonio, sinabi ni Jesús an katuyuhán kan Saiyang pagpadigdi sa kinâban: an pagbalangibog kan Marhay na Baretà sa katawohan. Iní man an sinabi ni San Pablo sa 1 Corinto 9,16: “Herak man sako kun daí ko ipaghulit an Evangelio!”

Anó iníng Marhay na Baretà? Na igwa kitang Diós na namómoót sato, na maski kita parakasalà daí kita pinabayaan kundî pinadarhán pa nganì nin Paraligtás sa satong kasâlan, asín tinâwan nin buhay na panô asín daíng kasagkoran sa kaibahan Niya.

Sa Evangelio, pig-istorya man kun pàno pigsabuhay ni Jesús iníng Marhay na Baretà sa pagtaó Niya nin prioridád sa tolóng lado nin mga namomòtan– tanganing magin pangarogan niato. Nin huli ta sabi Niya sa Juan 20,21: “Siring na Ako sinugò kan Amâ, kamo man sinusugò Ko.”

1. Pagkámoót sa Nagkapira.

Nagbisita si Jesús sa haróng ni Simón Pedro asín Andrés, kaiba an magtugang na Santiago asín Juán. Tinuyo Niya dumán para bulongón an panugangan na babae ni Simon Pedro na may kalentura. Sa Saiyang minísterio publico pinahilíng ni Jesús an especial na relasyon Niya sa komunidad nin mga disipulos na tinipon Niya. Sa sainda saná (bakô sa katawohan) tinukdô Niya an kahulugán kan mga parabola, asín iníng sadít na grupong kaiba Niya man sa mga darakulang misterio kan Saiyang buhay. Igwa pa Siya nin iba pang mga kaugós, siring kan magturugang na María, Martha, asín Lazaro; asín an mga babaeng sinda María Magdalena, Juana, asín Susanna; asín ibá pa.

Kita man pinapagiromdóm na an enot niatong misyon sa paghirás kan Marhay na Baretà iyó an satong pamilya, barkada, asín mga tawong haraní sato. Natatàwan ta daw sinda nin magkakanigong atensyon asín pagsabot sa kanya-kanya nindang pig-aagihan? Natatâwan ta daw sinda nin oras sa pakicelebrár sa saindang kaogmahan asín pakisumarò sa saindang kadificilan?

2. Pagkámoót sa Kadaklan.

Kan maaraman kan mga tawo na yaon si Jesús sa haróng ni Simon Pedro, dinará ninda Saiya an mga may helang asín mga may demonio, dangan sinda gabós binulóng Niya asín an mga demonio pinalayas Niya. Maski nganì banggi na asín pagál na man si Jesús, daí Niya pinahalè an mga nangangaipo kundî pinamatè sainda an Saiyang pagkaherak.

Kita man inaapodán na mámoót bakô saná sa satong mga kaugós asín kapamilya kundî sa mas dakulang komunidad asín sociedad man, susog sa tugon ni Cristo sa Marcos 12,31: “kamòtan mo an saimong kapwa siring saimo man saná”. Nagmamakulóg daw kita sa satong kapwa, kaiba na an mga bakô niato kamidbid o kapareho, siring kan mga biktima nin inhustisya kan nakaaging Giyera sa Droga, o sa mga Palestino na dekada nang ináapí asín inuubos kan gobyerno kan Israel? Nag-aambag man daw kita sa pag-ataman sa kapalibotan?

3. Pagkámoót sa Diós.

Matapos an halawig na banggi nin pagbulóng, pagkaagang amay, madiklom pa, nagbuhát na si Jesús asín nagpasiring sa lugár na daíng tawo para magpamîbì sa Amâ. Mahalagáng parte kan Saiyang buhay sa dagâ an danay Niyang pakiolay sa Amâ, asín kita nganì tinukdoan man Niya na magpamîbì sa Amâ.

Natatàwan ta daw nin magkanigong panahón an Diós sa satuyang aldaw? Napapabanál ta daw an Domingo, Saiyang aldaw, sa pagsimbá? Naghihingowa daw kita na hanapon an Saiyang kabôtan sa pagbasa asín pag-adal kan Saiyang Tataramon?

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás nin experiencia kun pàno mo naihirás an Evangelio nin pagkámoót sa sadiring pamilya o barkada, o sa bakô kamidbid, o sa kapalibotan.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the Faithful • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

Kamòtan an Diós sa bilog na Sadiri

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Octubre 29 – Noviembre 5, 2023. Basahon an Evangelio gikan sa Mateo 22,34-40 (Ika-30 Domingo sa Ordinariong Panahón - A).

…

Anó an pinakadakulang tugon kan Ley? Iní an hapót nin saróng abogadong Fariseo ki Jesús sa pagsugót Saiya. Alagad an Saiyang simbag bakô saróng provisión nin Ley, kundî saróng pamìbì – an pinakaimportanteng pamìbì para sa mga Judío – an Shema Yisrael.

Makukua iní sa Deuteronomio 6,4-5: “Dangogá, O Israel! An Kagurangnán – asín an Kagurangnán saná – iyó an satuyang Diós. Kamòtan nindo an Kagurangnán nindong Diós sa bilog nindong pusò, sa bilog nindong kalág, asín sa bilog nindong kusóg.” Sa versión ni San Mateo, kamòtan ta an Diós sa bilog niatong pusò, kalág, asín isip.

Anó an boót sabihon kan kamòtan an Diós sa bilog na pusò?

Daíng ibáng Diós kitang kamomòtan asín sasambahón; Siya an pinapaoróg sa gabós kan satong pusò. Iní an pinakaenot sa Sampulong Tugon sa Exodo 20,3. Kaitóng panahón kadakul nin mga diós-diósan na sinasamba – si Baal, Astarte, Dagon, an bulawan na baka, an mga diós-diósan sa Egipto, Grecia, asín Roma. Ngonian na panahón, daí na an mga iní, pero dakul an mga nagsasamba sa mga diós-diósan nin kapangyarihan, kayamanan, kagadanan, kasikatan, asín iba pa.

Ngonian na eleksyon, dai pag diosón an kwarta. Dakúl an sa paghalát kan “biyayà”, biyô patíng nagvi-vigilia. Mag-ingat sa pagpilì susog sa paipít, huli ta kun manggana an kurakot, an balík sa komunidad siguradong pasakit.

Ano an boót sabihon kan kamòtan an Diós sa bilog na kalág?

An kalág iyó an parte kan satong pagkatawo na nagpapahirô asín nagtátaóng-buhay sato. Sabi sa Genesis 1,27, kitang mga tawo linaláng na kabaíng nin Diós. An satong espiritu an kabaíng sa mahál na Diós. Kayâ kun an satong espiritu nagtatalubò sa pagtubód, paglaom, asín pagkamoot, kita nagigin mas kabaíng nin Diós.  An katuyuhan nin gabós tang pagpamìbì, pag-devoción, asín pagsimba, iyó na kita magin siring sa Diós na satong sinasamba.

Ano an boót sabihon kan kamòtan an Diós sa bilog na isip?

Mápoón iní gabós sa pag-akò kan katotoohan na dará ni Cristo. Sabi ni Jesús sa Juan 8,31-32: “Kun danay na magsunód kamo kan Sakong katukdoán, tunay ko kamong mga disipulos; maaaraman nindo an katotoohan, asín an katotoohan an mapatalingkás saindo.” Duwáng kabtang kainíng katotoohan an kaipuhan tang akoon, isabuhay, asín ipagtalubò:  an pagpamidbid nin Diós kan Saiyang sadiri asín kan Saiyang kabôtan – sa pag-adal kan Saiyang Tataramon sa Biblía, sa mga katukdoán kan Simbahan, asín sa pamìbì.

Ano an boót sabihon kan kamòtan an kapwa siring sa pagkamoot sa sadiri?

Maski daí hinagad sa hapót, tulos sinundán ni Jesús an Saiyang simbag nin sarô pang tugon – tandâ na boót nin Diós na bakô sanáng kamòtan ta Siya sa bilog tang sadiri kundî pati man an kapwa. Dangan bakô saná na gibohon tang sukol an pagkamoot sa sadiri kun gurâno ta kamomòtan man an kapwa, kundî giromdomón na kita gabós namòtan nin Diós, asín Siya haraní sa kapwang dukhâ asín nangangaipo. Sa katunayan, ginibo ni Cristong sukol asín patugmadan kun makakalaóg kita sa Kahadean nin langit, o daí, an satong patratár sa kapwang nangangaipo. Sinabi Niya sa Mateo 25,40: “An ano man na ginibo nindo sa sarô kan pinakasadít kong mga tugang, ginibo nindo iyan Sako!”

Pàno ta isasabuhay iníng ikaduwáng pinakadakulang tugon ngonian na eleksyon? Sabi ni Papa Francisco: “An pulitika an sarô sa pinakahalangkáw na porma nin pagkamoot, nin huli ta naglilingkod iní sa karahayan kan kagabsán.” Kayâ ngonian na eleksyon marhay giromdomón na an responsableng pagboto, pagkamoot sa komunidád asín kapwa tawo.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghiras kun pàno mo naisabuhay an bolanos na pagkamoot sa Diós sa bilog na pusò, kalág, asín isip sa eleksyon ngonian na taon.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Prayers of the Faithful • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

Pagkamoot na may Kondisyon?

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Mayo 14-20, 2023. Basahon an Evangelio gikan sa Juan 14,15-21 (Ikaanóm na Domingo kan Pascua kan Pagkabuhay-Liwát).

…                                                                                                                                                                 

Sa Evangelio, sa Juan 14,15, nagsabi si Jesús sa Saiyang mga disipulos: “Kun kamo namómoót sako, ootobón nindo an Sakong tugon.” Sa Juan 15,14, sinabi Niya man: “Mga katood Ko kamo kun gibohon nindo an mga pinagbóboót Ko saindo”. Asin sa Lucas 9,23: “Siisay man na boót magín disipulo Ko, kaipuhan lingawán niya an sadiri, magpàsan kan saiyang cruz aroaldaw asin magsunód Sako”.

Sabi daá an pagkamoot nin Diós daíng kondisyon. Natà ta garó igwa man giraray? Boót daw sabihon kainí kamomòtan saná kita nin Diós kun kita banál, maboot, asin masinunód-sunod? Bakô man. Sabi nganì ni San Pedro sa 1 Pedro 3,18: “Si Cristo makasarô nagtíos para sa mga kasâlan, an suripot para sa mga tampalasan, tanganing ikahatód kamo sa Diós.” Saboton ta kun ano an kahulugán kaining pagkamoot nin Diós na daíng kondisyon.

An pagkamoot nin Diós nagpapatalingkás sato. Si San Pablo nagtokdô sa Roma 5,8: “Pinahilíng nin Diós an Saiyang dakulang pagkámoót sato kan si Jesús nagadán para sato kan kita mga parakasalà pa”. Maski sa Saiyang minísterio publico, pigdolok asin pigsuróg ni Jesús an mga parakasalà asin mga siníkwál na nin sociedad bakô na kunsintihón sinda kundî tanganing patalingkasón sa kaoripnán nin kasâlan. An parabola kan masombikal na akì, istorya kan Amâ na inakò nin daíng kondisyon an aking nagkasalà asin nag-ulî tanganing iní magbàgong-buhay.

An pagkamoot nin Diós nagpapadanay sato. An Diós an naenot mámoót sato asin danay na yaon para sato – alagad kaipuhan man an satong pagmàwot na magbàgong-buhay tanganing maakò an kapanoan nin buhay na tinatao Niya. Kaya sa Marcos 1,15, an pirming mensahe ni Jesús sa Saiyang paglibot: “Uya na an Kahadean nin Diós! Magbaklê kamo asin magtubód sa Marhay na Baretà!”

Bilog na buhay iníng paglakbay, asin minsan kita napapadungkál, minsan nawawarâ pa sa dalan. Kayâ sa dakulang pagkamoot sato, pinadará ni Jesús an Saiyang Espiritu tanganing giyahan kita. Nanugâ Siya sa Juan 14,18: “Daí Ko kamo babayaan na mga ilo, mabalik Ako saindo”.

An pagkamoot nin Diós an naghihipnô sato. Sa Mateo 19, matapos na simbagón ni Jesús an joven na lalaki na naghapót kun pàno makamít an buhay na daíng kasagkoran, an mga disipulos naman ni Jesús an nagharapót kun siisay saná an makakaligtas nin huli sa magabát na hinahagad kan Kahadean. An simbag Niya sa Mateo 19,26: “Imposible iní para sa tawo alagad an gabós posible sa Diós”.

Pag giníbo ta na an gabós alagad kulang pa man giraray sa sukol nin karahayan asin katanosan nin Diós, romdomón na bakô man an sadiri tang katanosan an makakaligtas sato kundi an gracia nin Diós. An Saiyang pagkamoot iyó an gracia na naghihipnô sa satong kakulangán asin nagpapabunga sa satong mga paghingowa. Sabi ni San Pablo sa Efeso 2,8-9: “Huli sa gracia nin Diós nakaligtas kamo sa paagi nin pagtubód. Iyan bakóng sadiri nindong gibo kundî regalo nin Diós. Mayò saindong pwedeng mag-urgollo dapit kainí, huli ta bakô iníng bunga kan sadiri nindong gibo.”

An pagkamoot sato nin Diós iyó iní gabós: an kapinônan, an kusóg asin tabang sa dalan, asin an premio sa kataposan. Alagad kaipuhan an satong pag-akò asin pangataman kainí, nin huli ta an pagkamoot na sinasayang, daí nakakapagligtas. An pagkamoot sato nin Diós na daíng kondisyon, kapinônan saná kan daíng kasagkoran na graciang winawaras Niya sato. Kaya an pagsunód ta sa Saiyang kabòtan iyó an balós nin tawong namotan, balós na magdádará nin mas dakul pang gracia. Nin huli ta an Diós bakô interesado na makipagkontrata sato na may mga kondisyon, kundi na makipagtipan sato sa pagkamoot tanganing an Saiyang buhay magín satong buhay man.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghirás nin experiencia kun pàno mo namatean na namomòtan ka palán nin Kagurangnan, asin kun ano man an ibinalós mo sa Saiyang pagkamoot.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Prayers of the Faithful • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

Kamòtan an Kaiwal

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Pebrero 19-25, 2023. Basahon an Evangelio gikan sa Mateo 5,38-48 (Ikapitóng Domingo sa Ordinariong Panahón)

…

Sa evangelio nagtutukdò si Jesus kan sarô sa gayód pinakadificil Niyang tugon: kamòtan an kaiwal.

1. Siisay an satong kaiwal?

An siisay man na boót mangulóg o magraót sato iyó an satong kaiwal. Asin kadaklán, kun bakô man gabos sato, may mga midbid na mga tawong arog kainí sa satong buhay.

Sa kasaysayan kan Israel, may pinagmimidbid sindang mga kaiwal, siring kan mga kataraning na nacion na may bakô marhay na relasyón  sainda. Oróg sa mga iní an mga imperio na suminakop asin nagpasakit nin makuri sainda: an Asiria, Babilonia, mga Griego, asin, kan panahón ni Jesus, an Imperio Romano.

Alagad daíng ano man na sinabi sa Lumang Tipan na “kaongisán an kaiwal”. Kan sinabi ni Jesus sa Mateo 5,43 na “Nadangog nindo na isinabi: kamòtan mo an saimong kapwa asin kaongisán an kaiwal” – Saiyang tinatamà an saláng katukdoán kan mga escribas asin Fariseos na laen sa kabòtan nin Diós.

2.  Natà ta kaipohan kamòtan an kaiwal?

Nin huli ta iní an kabòtan nin Diós para sato: na kita makabalík sa pagigin kabaíng Niya, an Dios nin pagkamoot. Kayâ sinabi ni Jesus sa Mateo 5,48: “Magpakamarahayon kamo arog kan saindong langitnón na Ama na marahayon.”

Kamòtan ta an satong kaiwal siring na namòtan kita nin Diós. Sabi ni San Pablo sa Roma 5,8: “Ipinahilíng nin Diós an Saiyang dakulang pagkamoot sato kan si Jesus nagadán para sato kan kita mga parakasalà pa.”

3. Pàno kita dapat mamoot sa kaiwal?

Ipamìbì an mga nagpapasakit satuya. Minsan may kulóg pa sa boót, o daí pa nakakabalík an tiwalà sa tawong nakagibo sato nin maraot, pwede ta na siyang ipamìbì. Ipasa-Diós ta siya, boót sabihon hagadon ta sa Diós an pinakamarahay na balaog tanganing mapakarhay man an saindang buhay. An pagpamìbì sainda iyó an pagbukas kan satong pusò sa Espiritu nin Diós tanganing bulongón kita.

Sabi sa 1 Pedro 3,9: “Daí kamo magbalós nin maraot sa naggigibo saindo nin maraot, o mag-olog-olog sa nag-oolog-olog saindo; kundi bendicionán nindo saná, huli ta inapód kamo para sa bagay na iní tanganing bendicionán kamo nin Diós.”

Patawadon an nagkakasalà satuya. Iní susog mismo sa pamìbi na tinukdo sato ni Cristo, siring na kita pinapatawad kan Diós Ama. An pagpatawad sa kapwang nagkasalà iyó an paghilíing saiya susog sa pagkahiling sato gabos nin Diós.

An kabaliktadán kainí iyó an pagtanóm nin dagit asin pagbalós. Kayâ maski may elemento nin hustisya an tugon ni Moises na “matá sa matá, ngipon sa ngipon” – boot sabihon pagbalós nin tamà saná, bakóng sobra – kun boót niatong makabalÍk sa pagigin kabaíng nin Diós, likayán ta an tentacion nin pagbalós.

Tabangan an kaiwal na nangangaipo. An nakasurat sa Lumang Tipan dapit sa tamang pagtrato sa kaiwal makukua sa Proverbio 25,21-22. Iyó man iní an inotro ni San Pablo sa Roma 12,20: “Kun an saimong kaiwal nagugutom, pakakaná; kun siya napapahà, painomá. Sa siring na paagi, binubugtakan mong baga an saiyang payó (mapapasopog siya), asin babalosán ka nin Kagurangnan.”

An pagtabang sa kaiwal iyó an pagigin instrumento nin pagkaherak nin Diós asin pagdará sa kapwa kan presencia nin Diós sa panahón na labi niya kaipohan. Pag naggigibo kita nin siring nababàgo man kita pasiring sa katanosan asin pagkamarahayon nin Diós.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghirás nin experiencia nin pagkamoot sa kaiwal o pagpatawad sa tawong nakagibo saimo nin salà.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Prayers of the Faithful • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

An Bàgong Tugon nin Pagkamoot

 

Homilía sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Mayo 15-21, 2022. Basahon an Evangelio gikan sa Juan 13,31-35 (Ikalimang Domingo nin Pasko nin Pagkabuhay-Liwát - C).

…                                                                                                                                   

Sa evangelio nagtukdò si Jesu Cristo: “Bàgong tugon itinatao Ko saindo: na magkaminootan kamo. Siring na Ako namoot saindo, siring man an pagkaminorootan nindo” (Juan 13,34).

Ano an bàgo sa tugon na ini? Dati na man na pigtugon sato na kita magkaminorootan. Sa Mateo 7,12, tinukdò ni Jesus: “Kaya gibohon nindo sa iba an boot nindong gibohon ninda saindo. Ini an kahulugan kan Katugonan ni Moises asin mga katukdoan nin mga profetas.”

Ini an pig-aapod na “bulawan na tugon” (golden rule). Maski sa ibang relihiyon asin kultura, may nasusurat man na siring na kadunongan. Patunay ini na inaakò nin kadaklan an kaisipan na siring na boot niato an karahayan kan satong sadiri, maninigo lamang na respetohon ta man an satong kapwa. Iyo man ini an sinasabi sa ikaduwa sa Pinakadakulang Tugon. Sabi ni Jesus sa Marcos 12,31: “Kamòtan mo an saimong kapwa arog kan pagkamoot mo sa saimo man saná.”

Alagad kun an sadiri saná an patugmadan nin pagkamoot asin hustisya, pwede ining magbalik sa inaapod na “lex talionis” (law of the talon) kan Lumang Tipan. Susog sa Levitico 24,19-21: “An siisay man na makakulog sa saiyang kapwa, kukulogán man siring kan ginibo niya. Kun nakabarì siya nin tòlang, babarian man siya nin tòlang, mata sa mata, ngipon sa ngipon.  An ginibo niya sa saiyang kapwa, iyo man an gigibohon saiya. An siisay man na magbunô nin hayop na bakô man saiya, mabayad kaiyan. An siisay man na maggadán nin tawo, gagadanón man.”

An bàgong tugon ni Cristo oróg sa mga naenot na tugon nin huli ta bakò na an sadiri an patugmadan asin sukulán kun ano an tamang pagkamoot sa kapwa, kundì si Cristo na. Kaya mamoot kita siring na kita namòtan ni Cristo. Pano ipinahiling asin itinukdò sato ni Cristo an Saiyang pagkamoot?

Maenót na mamoot. Sabi ni San Pablo sa Roma 5,8: “Ipinahiling nin Dios an Saiyang dakulang pagkamoot sato kan si Jesus nagadán para sato kan kita mga parakasalà pa.”  Bàgo ta Siya namidbidan, namòtan na Niya kita. Bàgo ta Siya pinilì, pinilì na Niya kita.

Kamòtan an kaiwal. Sa Mateo 5,44, tinukdò ni Jesus: “kamòtan nindo an saindong kaiwal, asin ipamìbì nindo an mga nagpapasakit saindo.” Nagsaksi Siya kaini hanggang sa hurí, mantang naghihingagdan sa cruz, hinagad niya sa Ama na patawadon an Saiyang mga paragadan asin an mga nag-oolog-olog Saiya.

Magpatawad sa nagkasalà satuya. Kan si San Pedro naghapot kun pirang beses dapat na patawadon an tugang na nagkasalà, sinimbag siya ni Jesus sa Mateo 18,22, “Bakóng pitóng beses, kundì pitóng polò may pitóng beses.” Dangan tinukdoán Niya kitang mangadiè na hagadon sa Ama na patawadon kita sa satong mga kasâlan siring na pinapatawad niatò an mga nagkakasalà satuya.

Idusay an sadiring buhay. Sa Marcos 10,45, sinabi ni Jesus sa mga disipulos: “An Akì nin Tawo dai nagdigdi tanganing paglingkodan kundi tanganing maglingkod asin magdusay kan buhay Niya tanganing matubós an dakúl na tawo.” An sukulán kan pagigin dakulà asin pagigin enot sa gabós, bakô an pagkapót nin kapangyarihan o pagpayaman sa sadiri, kundì an mapakumbabang paglingkod, pag-enot sa  karahayan kan kapwa, asin pagdusay kan sadiri.

…

GIYA SA PAGHIRAS SA SADIT NA KOMUNIDAD O FAMILIA • Magherás kun pàno an satong pagkamoot nakakabaing sa pagkamoot ni Cristo, o kun pàno kaipohan pang magtalubò tanganing magin siring ki Cristo.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Kamòtan Mo an Saimong Kaiwal

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Pebrero 20-26, 2022. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 6,27-38 (Ikapitong Domingo sa Ordinariong Panahon - C).

…

Ining evangelio saro sa mga pinakadipisil na tugon ni Jesu Cristo: kamôtan ta an satong kaiwal. Alagad hararom ini sa kadunongan asin napapanahon pa nganì ngonian sa satong banwaan na kadakul an nag-iiriwal nin huli sa pulitika kan eleksyon. Natà ta hinahagad ini sato kan Kagurangnan? Nin huli ta lambang Cristiano inaapod sa mas halangkaw pang nivel nin pagkamoot.

An pagkamoot sa kaiwal pagigin mas marhay na tawo. May istorya sa 1 Samuel 26 na sa pagkaurí ni Hadeng Saul ki David pigtugis niya ini tanganing gadanon – kaiba an tolong ribong soldados! Alagad pagkabanggi, mantang tururog an gabos, nakalaog si David sa saindang campo asin nagkaigwang oportunidad na gadanon si Hadeng Saul. An kaibahan ni David, nagtentar man saiya na gadanon an hade. Alagad dai ini ginibo ni David kundi kinua na sana an espada kan hade asin ginibong resibo kan pagpili niya na dai gadanon an “linahidan nin Kagurangnan”. Nasupog si Hadeng Saul asin naghagad nin tawad ki David. Dakul pa an nangyari kasunod alagad sa huri nagin hade si David, an pinakadakula sa gabos na hade kan Israel.

Sabi ni Cristo sa Lucas 6,33: “Kun kamo magbalós nin karahayan sa mga naggibo nin karahayan saindo, anong halaga kaiyan para saindo? An mga parakasalà naggigibo man kaiyan.” Ining pagpili kan dalan nin pagigin mas marhay na tawo asin active non-violence, napatunayan sa adal nin kasaysayan na mabisang paagi tanganing makamtan an pigmamawot na pagbabàgo. Nagkapirang halimbawa iyo an ginibo ni Mahatma Gandhi sa India, ni Nelson Mandela sa South Africa, asin kan satong banwaan sa matoninong na rebolusyon sa EDSA kan 1986 na nagtapos sa makuring diktadurya kan mga Marcos.

An pagkamoot sa kaiwal paghiras kan pagkaherak nin Dios. Sa Lucas 11,4, si Jesus nagtukdo na hagadon sa satong Ama na kita patawadon siring sa pagpatawad niato sa mga nagkasalà satuya. Sa Roma 5,8, sinabi ni San Pablo, “Ipinahiling nin Dios an Saiyang dakulang pagkamoot sato kan si Jesus nagadan para sato kan kita mga parakasalà pa”. Kaya kun kita magpatawad sa tawong nagkasalà sato, bako ini nin huli ta maninigo siyang patawadon – lalo na kun habô man maghagad nin tawad – kundi nin huli ta kita naenot nang naherakan asin pinatawad nin Dios.

Kaya nganì an pagkamoot sa kaiwal asin pagpatawad sa nagkasalà bako kontra sa pagmàwot na makamtan an justicia asin mahusay an daños na dará nin kasâlan, kundi linilinig kaini an isip tanganing justicia, bako venganza, an magin tunay na kamàwotan, asin binubuksan an puso sa pagbulong asin pagpakarhay kan mga naraot. Siring man an paglaban sa kaputikan sa paagi nin katotoohan, mas dinadangog kun pinapahayag na may pagkamoot.

An pagkamoot sa kaiwal pagigin siring ki Cristo. Sa Lucas 23,43, mantang naghihingagdan sa cruz, an hagad ni Jesus sa mga nagpapasakit Saiya: “Ama patawada sinda ta dai ninda aram an saindang ginigibo”. Para ki Cristo talagang radical an pagkamoot. Bilang mga disipulos Niya, inaapod man kita na mamoot nin siring. Nasasangkoban kaini an balanseng pagkamoot sa sadiri; an maigot na pagkamoot sa pamilya asin mga kaugós; an dakulang pagkamoot sa banwaan, orog na sa mga dukha, asin sa kapalibotan; asin an kaipohan na pagkamoot sa kaiwal.

Nin huli ta sa pagkamoot niato sa kaiwal, nakakalaog kita sa misterio kan pagkaherak kan Ama na “marahayon sa mga ingrato asin mga maraot” asin ni Cristo na napadigdi para sa mga parakasalà tanganing darhon sa pagbaklî sa saindang kasâlan. Sa pagtalubò ta sa pagkaherak masasabotan niato an kahulugan nin pagigin Cristiano: na magin kabaing ni Cristo. 

…

GIYA SA PAGHIRAS SA SADIT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghiras nin experiencia kan kita nagkaigwa nin kaiwal o may nakagibo nin maraot sa sato, asin kun ano an satong nagin simbag sa pagtubod.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Orog sa Gabos an Pagkamoot

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Enero 30-Febrero 5, 2022. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 4,21-30 (Ikaapat na Domingo sa Ordinariong Panahon).

…

An istorya sa evangelio pagdapadagos kan pagbasa kan nakaaging Domingo. Matapos na basahon ni Jesus an profesía sa Isaias 61, nahampang si Jesus sa dagit kan Saiyang mga kahimanwa sa Nazaret. Pinaluwas Siya ninda sa sinagoga asin diit pang gadanon. An rason: nin huli ta dai ninda nagustuhan an Saiyang katukdoan na an dakulang biyaya asin kaligtasan nin Dios nautob na sa saindang hampangan asin ini bako sana para sainda kundi para sa gabos, maski sa saindang mga kaiwal. Dai maako kan mga kahimanwa ni Jesus na bako sana sinda an especial sa mata nin Dios. Dangan siisay man Siya na magsabi kaini sainda, Siya na midbid nindang aki sana nin karpintero na nagdakula sa kaibahan ninda.

Pinapahiling kan istorya an pagkakaiba kan plano nin Dios asin kaisipan nin tawo. Sa Isaias 55,8, sinabi kan Kagurangnan: “An sakong kaisipan bako siring sa saindong kaisipan, asin an saindong mga paagi bako siring sa Sakong mga paagi”.

May kasugpon pa na verso an profesía sa Isaias 61,2, alagad ini dai na binasa ni Jesus: “an pagpahayag kan aldaw nin kapangganahan laban sa mga kaiwal, asin pagranga sa nagmumundong Israel”. Ini tanganing ipasabot na an gracia asin pagsurog nin Dios bako exclusivo sana sa banwaan kan Israel. Ano an plano nin Dios? Si San Pablo nagtukdo sa 1 Timoteo 2,4 na an Dios “boot na an gabos na tawo makaligtas asin maaraman an katotoohan”.

Pigduonan pa ni Jesus ining mensahe nin kaligtasan para sa gabos kan tinao Niyang halimbawa an mga tinabangan kan duwang dakulang profeta kan Israel. Si Elias tinabangan an sarong babaeng balo na bako Israelita kundi taga-Sarepta harani sa Sidon. Si Eliseo binulong an daoton na si Naaman, sarong heneral kan Siria na kaiwal kan Israel.

An mga kahimanwa ni Jesus sa Nazaret representante kan bilog na katawohan. Asin kun kita maghonà na bako kita siring sainda, magluway asin maghiling kan nangyayari sa satong kapalibotan.

Bakong danay pa man giraray na yaon an mga hayakpit an kaisipan? Hilnga an mga madaling napapatubod sa fake news asin conspiracy theories, asin an mga sarado na an kaisipan maski pirang facts o katotoohan pa an ihampang sainda. Dangan sa kadakul, an tama nagin salâ, asin an salâ nagin tama.

Bakong danay pa man giraray an may mga pusong makasadiri? Kan dakulon an piggagaradan sa giyera sa droga, dakul an dai naggirom o nag-uyon pa ngani, nin huli ta napatubod na itong mga ginaradan peligro sa buhay kan saindang pamilya. Sa nagdadangadang na eleksyon, dakul pa man giraray an nagsasabing bobotohan ninda su matao sainda nin kwarta o pabor, kaya dai na sinda mahingowang midbidon pa kun siisay talaga an maglilingkod nin tama sa banwaan.

Sa huri, pagkamoot an mangongorog sa gabos. Dai nalawos an planong paggadan ki Jesus nin huli ta Siya “naglakaw sa tahaw ninda asin naghale”. Sa Griego, “dielthon” an tataramon na ginamit na an boot sabihon, pag-agi o paglampas. Linampasan ni Jesus an saindang marumpot na puso asin hayakpit na kaisipan sa kapangyarihan kan Saiyang pagkamoot.

Ini an boot Niyang ihiras sa Saiyang mga kahimanwa kaidto asin sa bilog na katawohan sa gabos na panahon: na an kaisipan nin tawo magigin siring sana sa kaisipan nin Dios kun ini may pagkamoot. Sa 1 Corinto 13,13, sinabi ni San Pablo: “Ining tolo nagdadanay sagkod pa man: pagtubod, paglaom, asin pagkamoot. An pinakaorog sainda iyo an pagkamoot.”

…

GIYA SA PAGHIRAS SA SADIT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghiras nin experiencia kun pa’no kita nagin hayakpit man an kaisipan o makasadiri an puso, asin kun pano kita nadara sa pagkamoot asin katotoohan.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

An Enot sa Gabos na Tugon

  

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Octobre 31-Noviembre 6, 2021. Basahon an Ebanghelyo gikan sa Marcos 12,28-34 (Ika-31 Domingo sa Ordinariong Panahon – B ).

…

Sa ebanghelyo, tinutukdo ni Jesus an “enot sa gabos na tugon” sa Kasuratan, bilang simbag sa honestong hapot nin sarong escriba. An paagi kan pagsimbag ni Jesus marhay man na tawan nin atensyon nin huli ta dai Siya nagpakahon sa categoria kan hapot Saiya.

Pagkamoot. Igwa daang 613 na tugon na nakasurat sa enot na limang libro sa Biblia (Genesis, Exodo, Levitico, Deuteronomio, asin mga BIlang) na inaapod kan mga Judio na Torah o mga Libro nin Tugon. Alagad imbes na magpili nin saro sa mga ini, pinili ni Jesus an sumada kan gabos na mga ini: pagkamoot.

Sabi ni San Pablo sa Roma 13,10: “An pagkamoot iyo an kaotoban kan Katugonan”. Asin bako sanang basang, o kabanga, o paminsan-minsan, na pagkamoot an maninigo para sa Dios kundi pagkamoot nin bilog na sadiri. Kaya paghorop-horopan ta: Namomotan ko na daw an Dios sa bilog kong pagkatawo? Susog sa 1 Juan 5,3, ini an tanda na namomotan ta Siya: “An namomoot sa Dios nagkukuyog kan Saiyang mga tugon”.

Pamibi. An hapot ki Jesus manunungod sa Tugon, alagad imbes na magpili nin sarong tugon o batas, an Saiyang simbag sarong pamibi, an Shema Yisrael. Ining pamibi aram nin lambang Judío asin pinapangadie ngani ninda nin nagkapirang beses sa sarong aldaw. Hale ini sa Deuteronomio 6,4-5: “Dangoga Israel, an Kagurangnan tang Dios iyo sana an Kagurangnan. Kamotan mo an Kagurangnan mong Dios sa bilog mong puso, bilog mong kalag, asin bilog mong kusog.”

Kun ano an paagi nin satong pagpamibi iyo man an satong pagtubod. Kun ano an satong pagtubod minaluwas sa satong tataramon asin gibo. Kaya paghorop-horopan ta: Ano an laog kan satong pamibi? Kadaklan daw kaini mga kahagadan sa satong mga pangangaipong materyal o kinabanon, o nag-oomaw, nagpapasalamat, asin naghahagad kan mga biyaya kan Espiritu siring sa kadunongan asin kusog ki boot?

Kan hinagad kan mga disipulos na tukdoan sinda ni Jesus kun pano mamibi, sa Mateo 6,9-13, tinugon Niya sinda na bago maghagad sa Ama kan kakanon (asin mga pangangaipo) sa aroaldaw, pabanalon nguna an Saiyang ngaran, hagadon an pagdatong kan Saiyang Kahadean, asin na kuyogon an boot Niya digdi sa daga nin siring sa langit.

Pakikapwa. Saro man sanang tugon an hinahagad ki Jesus, alagad duwa an tinao Niya. “An ikaduwa iyo ini: Kamotan mo an kapwa siring sa pagkamoot mo sa saimong sadiri”. Hale ini sa Levitico 19,18. Tinuyo ini ni Jesus tanganing ipasabot na dai puede isiblag an pagkamoot sa Dios asin sa kapwa. Asin na an sukol kaining pagkamoot bako kun gurano man kita namomotan nin kapwa o kun may pakinabang siya sato, kundi susog sa satong pagkamoot sa sadiri.

Sa 1 Juan 4,20 pinapagirumdom kita: “Putikon an siisay man na nagsasabi, ‘Namomotan ko an Dios’, alagad naoongis sa tugang niya. Kun dai niya namomotan an saiyang tugang na nahihiling niya, pano noya mamotan an Dios na dai niya nahihiling?”

Kaya paghorop-horopan ta:  Namomotan ta daw an satong kapwa susog sa tugon kan Kagurangnan? Sa Saiyang tataramon asin gibo, tinawan kita ni Jesu Cristo nin pangarogan nin tunay na pagkamoot. Sa Juan 15,13 sinabi Niya: “Mayong pagkamoot na mas dakula pa ki sa pagkamoot nin sarong tawo na minadusay nin saiyang buhay para sa mga katood niya.”

…

GIYA SA PAGHIRAS SA SADIT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghiras kun pano nagigibo an pagkamoot sa Dios sa bilog na buhay, asin pagkamoot sa kapwa siring kan pagkamoot sa sadiri.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

Magkaminorootan Kamo

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Mayo 9-15, 2021. Basahon an Evangelio gikan sa John 15,9-17 (Ikaanom na Domingo nin Pasko nin Pagkabuhay-Liwat).

…

Sa evangelio tinao ni Jesus ining tugon: “Magkaminootan kamo siring sa pagkamoot Ko saindo.” Sa Juan 13,34, inapod Niya ini na Saiyang “bagong tugon” nin pagkamoot.

Kun may bago, igwa nin luma. Ano an lumang tugon? Sabi ni Jesus sa Mateo 5,43: “Nadangog nindo na sinabi kaidto, ‘Kamotan mo an saimong katood, kaongisan mo an saimong kaiwal’.” Masasabi man na parte pa kan lumang tugon an inaapod na “golden rule”: gibohon mo sa kapwa an boot mong gibohon man saimo; o dai mo paggibohon sa kapwa an habo mong gibohon saimo.

Ano an pagkakaiba kan bago sa luma? Sa lumang tugon an satong sadiri an patugmadan asin sukol nin pagkamoot; alagad an bagong tugon, si Cristo an patugmadan asin sukol nin pagkamoot.

Asin pa’no si Cristo namoot? Sa mga evangelio pinamidbid Niya an Dios nin pagkamoot sa Saiyang mga tataramon asin gibo, tanganing satuyang gibohon na pangarogan.

Si Cristo an naenot namoot. Sa evangelio sinabi Niya: “dai nindo Ako pinili; kamo an pinili ko”. Kun kita maenot na mamoot pwede kitang isikwal o dai akoon siring na si Jesus sinikwal nin kadakul kan Siya napadigdi sa daga. Kadakul sato an natatakot isikwal asin makulogan, alagad kun nagpadaog si Jesus sa takot na ini, dai kuta nakaabot sato an kaligtasan.

An pagkamoot ni Cristo inienot an karahayan kan namomotan. Sa evangelio sinabi Niya na dai Niya inaapod an Saiyang mga disipulos na mga surugoon o oripon, kundi katood o amigo. Iniitaas Niya an saindang dignidad. Ini an kabotan kan Dios: na ibalik sato an satong dignidad, na rinaot nin kasalan. Kaya sa paagi kan bonyag, kita nagigin mga aki nin Ama, tugang ni Jesu Cristo, templo kan Espiritu Santo. Kita man nakakabaing ki Cristo kun an satong pagkamoot minamawot an karahayan kan kapwa, bako na ginagamit sinda para sa sadiring interes.

An pagkamoot ni Cristo nagpapatawad. Tinukdoan Niya kitang mamibi sa Ama na “patawadon an satong mga kasalan, siring na pinapatawad niato an mga nagkakasala satuya”. Sa Lucas 23,34, kan naghihingagdan na Siya sa cruz, saro sa Saiyang huring “siete palabras” iyo ini: “Ama, patawada sinda ta dai ninda aram an saindang ginigibo.”

An pagkamoot ni Cristo para sa gabos, maski sa kaiwal. Sinabi Niya sa Mateo 5,44: “kamotan nindo an saindong mga kaiwal, ipamibi nindo an mga nagpapasakit saindo”. An Dios na nagpapauran asin nagpapasaldang nin aldaw sa maraot asin marhay, namomoot sa gabos: katood man o kaiwal niato. Asin an lambang kaiwal, potencial na katood asin pag-iriba man sa paglakbay sa dalan pasiring sa Kahadean.

Si Cristo idinusay an buhay sa pagkamoot satuya. Sabi Niya sa Juan 15,13: “Daing pagkamoot na maorog kaini, na idulot nin tawo an saiyang buhay huli sa saiyang katood.” An pagdusay nin buhay bako sana sa paagi nin pagigin martir sa pagtubod o anoman na halangkaw na causa, kundi sa aroaldaw na pagpagadan sa satong pagkamakasadiri, pagkauri, kapaabaw-abawan, halipot na paciencia, panghuhusga, asin iba pa – tanganing mamoot siring ki Cristo.

... 

GIYA SA PAGHIRAS SA SADIT NA KOMUNIDAD O FAMILIA • Maghiras nin experiencia kun pa’no nasasabuhay an pagkaminoot-mootan, siring sa pagkamoot ni Cristo, sa laog nin pamilya o komunidad nin pagtubod.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song