Dapit sa mga Nagtataram alagad Dai Naggigibo

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Noviembre 6-11, 2023. Basahon an Evangelio gikan sa Mateo 23,1-12 (Ika-31 Domingo sa Ordinariong Panahón - A).

…                                                                       

Sa Evangelio nasabi ni Jesús an sarô sa mga dakulang rasón kun natà nasasagwè Niya an mga padì, escribas asín Fariséos kaidtong panahón na napadìgdi Siya sa dagâ: huli ta bakô sinda mga marhay na pangarogan kayâ dinádará ninda an banwaan sa mga saláng dalan.

Sa Malakias 2,8 igwa nin profesía dapit sa mga padì kan Israel: “Kamo nagsiblag sa dalan, pinadungkál nindo an dakúl sa katukdoán, asín rinaót an tipan ki Levi.” Anó iníng tipan ki Levi? An sabi kan Kagurangnan nin mga hukbô sa Malakias 2,5: “An tipan Ko ki Levi: tipan nin buhay saká katoninongan, asín tinaó Ko iní saiya; tipan nin pagkatakot, asín natatakotan niya Ako, asín sa atubang kan Sakong Ngaran nangaláng-alang.”

Iní an sinuway kan mga padì, escribas, asín Fariséos kan panahón ni Jesús – náwarâ na sainda an pagkatakot sa Diós. Kayâ nagtukdô Siya sa mga tawo sa Mateo 23,3: “An gabós na isabi ninda saindo, giboha asín utobá nindo, alagad daí kamo maggawè susog sa saindang paarog: ta nagtataram sinda alagad daí naggigibo.”

An mensaheng iní angay nanggad sa satong panahón, lalò na ta kadakul an disinformation asin korupsyon nin mga nasa kapangyarihan – kaya kadakul an nalilibongan kun anó o siisay an tutubodán. Siring man halos maski siisay pwedeng maggibo nin content o magin influencer sa social media. Anó an mga saláng paarog na dapat tang likayán? Anó man an mga dapat niatong gibohon?

Gibohon an tinataram, isabuhay an tinutukdò.

An pagigin ipokrito nin mga Cristiano, para sa kadakul na tawo, nakakapawarâ nin tiwalà sa Simbahan asín nakakapaluya sa pagtubód sa Diós.  Alagad an mga Cristianong sinasabuhay an saindang pagtubód asin totoo sa saindang tataramon, nagsasaksi sa karahayan nin tawo asin pagkamoot nin Diós. Sabi sa Surat ni Santiago 1,22: “Mági kamong paragibo kan tataramon asín bakô paradangog saná sa pagloko kan sadiri.”

Kan nakaaging eleksyon, anong klaseng paarog daw an nátangadán kan mga kaakian sa mga gibo-gibo kan mga nakakaguráng sainda?

Magpakatotoo, bakô pakitang-tao.

An mapaabaw-abaw nabubuhay sa kaputikan, alagad an mapakumbabâ nabubuhay sa katotoohan. Sabi sa Juan 8,32, an katotoohan an mátaó sato nin tunay na katalingkasan. Kayâ an mga pakitang-tao, oripon kan saindang kaputikan, insecurities, asín pagkaarà sa kapwa.

Sabi ni Jesús sa Mateo 6,1: “Magmaan kamo laban sa paggibo nin saindong karahayan sa atubang nin mga tawo, para ipadayaw sainda; ta kun daí, mayo kamo nin balós sa Amâ nindong yaon sa langit.” Sinabi pa Niya sa Mateo 23,11 na “an magpalangkaw, ibababâ; alagad an magpakumbabâ, ilalangkaw.”

Sa gabós na bagay an Diós ipagmuraway.

Daí naman kitang maidadagdag pa sa kamurawayan nin Diós, kayâ natà dapat ta pa Siyang ipagmuraway? Nin huli ta sa pagkamarahayon kan mga nagtútubód, mamimidbidan nin katawohan an Diós na satong tinútubód. An mga marhay tang gibo, tandâ kan Saiyang pagkamarahayon. An satong mga gibong herak nagpapamatè sa satong kapwa kan Saiyang pagkamaheherakon.

Sabi ni Jesús sa Mateo 5,16: “Siring magliwanag an saindong ilaw sa atubang nin mga tawo, na mahiling ninda an mga magayón nindong trabaho asin pamurawayon an Diós Amâ nindong yaon sa langit.” Si Jesús an pinakanagpamuraway sa Amâ sa pagsunod Niya hanggang sa hurí sa kabôtan kan Amâ. Kayâ kitang mga disipulos Niya, Siya an pangarogan ta.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghirás nin experiencia na daí mo nagibo an saimong tinataram, o nin paghingowa na magin bolanos an saimong pagtubód sa tataramon asín sa gibo.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Prayers of the Faithful • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

Sa Bangkete nin Kagurangnan

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Agosto 28-Setyembre 3, 2022. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 14,1,7-14 (Ika-22 na Domingo sa Ordinariong Panahon - C).

…

An evangelio nagpoon sa saróng bangkete kun saen naimbitaran si Jesu Cristo. Kaidto pa man parte na kan buhay nin tawo an mga bangkete, poon sa simpleng handaan nin pamilya hanggang sa darakulang fiesta.

An burabod asin kaitaasan kan buhay Cristiano inaapod na “bangkete kan Eucaristía” kun saen si Cristo iyo an kagharóng asin kakanon. Asin an Eucaristía inaapod man na “panugâ kan maabot na kamurawayan”, an tandâ digdi sa dagâ kan maabot na bangkete kan mga akì nin Dios sa kalangitan.

Base sa obserbasyon ni Jesus kan mga gawè nin mga tawo duman, ginamit Niya an imahen nin bangkete sa duwang parabola tanganing magtukdô – bakô dapit saná sa tamang pag-ugalì sa lamesa o estado sa sociedad – kundì dapit sa Kahadean nin Dios.

Sa Kahadean nin Dios kaipohan an kapakumbabaan. Sa Sirac 3,17 nasusurat: “Akì ko, giboha an saimong katongdan nin may kapakumbabaan, asin mas mamomòtan ika kisa sa nagtatao nin regalo.”

An kapakumbabaan laen sa hababáng paghilíng sa sadiri o pagigin masinupgón; mas lalo ining bakóng pagigin hambugon – kundì ini pagpapakatotoo sa sadiri. Asin an totoo sa saiyang sadiri inaakò an saiyang mga kasâlan asin kakundian tanganing mapatawad asin marahay. Nin huli ta sabi ni Cristo sa Lucas 5,32: “Dai ako napadigdi sa pag-apód kan mga matanos kundì kan mga parakasalà tanganing magsolsol.”

An kapakumbabaan laen man sa kaluyahan nin boót; asin mas lalo ining bakóng kapaabaw-abawan – kundì ini an katanosan sa mata nin Dios, bako sa sadiri o kiisay man. Kan nagpasuruhay an mga disipulos kun siisay sainda an pinakadakulà, tinokdoán sinda ni Jesus sa Lucas 22,26: “An pinakadakulà saindo dapat na magin siring sa kangudhán, an pamayó dapat magin siring sa naglilingkod.” Asin sinabi Niya pa sa evangelio: “siisay man na nagpapalangkaw, ibababà; an siisay man na nagpapakumbabâ, ilalangkaw.”

Sa Kahadean nin Dios kaipohan an pagkaherak. Minsan nganì hyperbolé o pagmamalabis an sinabi ni Jesus na kun mahandà kita nin bangkete dai mangimbitar nin sadiring tawo asin mga kaugós, malinaw an mensahe kaini dapit sa pagpaoróg sa mga dukhâ asin pagkaherak sa mga nangangaipo.

Sa katunayan, nakisumarò si Cristo sa kasaradayán asin mga nangangaipo kan namundag Siyang dukhâ asin maluya, dangan kan tinukdò Niya sa Mateo 5 an mga Kapaladan (Beatitudes) sa Sermon sa Bukid. Sa Mateo 19, ginibo Niyang huríng kaipohan kaidtong mayaman na lalaking joven, tanganing makamtan an buhay na daing kasagkoran, an pagpabakal kan gabós niyang pagsadiri asin an kinabakalan ipanaó sa mga dukhâ. Asin sa Parabola kan  Huríng Paghukóm sa Mateo 25,40 sinabi Niya: “An anoman na ginibo nindo sa sarô kan pinakasadít kong mga tugang, ginibo nindo iyan Sako!”

Sa hurí, kaipohan sa Kahadean nin Dios an satong kapakumbabaan tanganing kita magbaklé asin makaligtas. Asin kaipohan man an satong pagkaherak nin huli ta an gracia asin kaligtasan bako para sa sadiri lamang kundi dapat ihiras sa kapwa tanganing makaabot sa gabos. Sabi kan profeta sa Mica 6,8: “An hinahagad saindo nin Dios iyo ini: maggibo nin matanos, mamoot sa pagkaherak, asin maglakáw na mapakumbabà sa kaibahan nin saindong Dios.”

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghirás nin experiencia na saimong pinilì an magpakumbabà o na paorogón na tabangan an pangangaipo nin kapwa kisa saimong sadir.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP / FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the Faithful • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

Kapaabaw-abawan nin Espiritu

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Setyembre 27-Oktubre 3, 2020. Basahon an Evangelio gikan sa Mateo 21, 28-32 (Ika-26 na Domingo sa Ordinariong Panahon).

Sa evangelio pig-istoria ni Jesus an parabola kan duwang magtugang na pigsugo kan saindang ama. An aki na naghabo sa enot alagad nagtubod sa huri iyo an mga parakasala sa panahon ni Jesus na nagtubod sa pangapodan ni Juan Bautista asin nagbagong buhay. Asin an aki na nag-iyo alagad dai naghiro iyo an Saiyang mga kahampang (audience) na mga kapadian asin kamagurangan kan banwaan, na sa panluwas maimbod sa pagtubod alagad sa panlaog matagas an puso sa kabotan nin Dios.

Sabi ni Jesus sa Mateo 9,13: “Pagkaherak an mawot ko, bakong atang. Dai ako nagdigdi sa pag-apod kan mga banal kundi kan mga parakasala.” Ini an mensahe kan parabola sa evangelio.

Magbagong-buhay an parakasala ta ini kaogmahan sa mata nin Dios. Sabi ni San Pablo sa Roma 5,8: “pinahiling nin Dios an Saiyang dakulang pagkamoot sato kan si Jesus nagadan para sato kan kita mga parakasala pa”. Namomotan kita nin Dios maski kita mga parakasala, bako tanganing kunsintihon kita sa kasalan, kundi tanganing darhon kita sa pagbago. Susog sa  Ezekiel 18,27: “Kun an parakasala magtalikod sa kasalan, maggibo nin tama asin matanos, siya maninigo na mabuhay. Tinalikdan niya an gabos na kasalan na saiyang  ginibo, siya totoong mabubuhay; dai siya magagadan.”

Maglikay sa kapaabaw-abawan nin espiritu o spiritual pride. Ini an kasalan kan mga escribas, farisesos, saduceos, asin gabos na sarado an mga puso asin sinikwal si Jesu Cristo.

Sarong tanda kaini iyo na kun an satong pagtubod nagigin pansadiri lamang siring kan mga naghohona na an pagpamibi asin pag-omaw ninda sa Dios tama na, asin lingaw na an pagmangno sa kapwang nangangaipo asin pagbalangibog kan evangelio.

Saro pang tanda iyo an halangkaw na gayong paghiling sa sadiring katanosan asin hibaba an paghiling sa kapwang parakasala. An hulit sa Filipos 2,3: “Dai maggibo nin anoman na makasadiri o para maghambog, kundi sa kapakumbabaan, ibilang na mas marhay an iba kisa saindo”.

Tanda man nin spiritual pride an pag-overspiritualize nin mga bagay minsan an kaipuhan iyo na pabungahon an pamibi sa mga marhay na gibo. May mga naghuhusga na kulang sa pagtubod an mga nag-aagi nin depression o nakakamate na mag-suicide, imbes na magsabot o mag-antabay sa mga ini na malinawan sa saindang mga kapurisawan.

Spiritual pride man an paghona na dai na kaipuhan magbago sa salang pamumuhay nin huli ta sabi daa an Dios pagkamoot. Siring man an pagpasipara kan  pagtalubo sa espiritu arog kan paglingaw sa pamibi, pagrayo sa Simbahan asin mga sacramento, asin dai pag-adal kan Tataramon nin Dios.

Magpakumbaba sa Kagurangnan. Sabi sa Mateo 5,3: “paladan an dukha sa espiritu”, nin huli ta an kapakumbabaan nagdadara sa pagsarig sa Dios asin pag-ako nin mga kasalan, dangan kapatawadan, pasiring sa katalingkasan asin kapanoan nin buhay. Alagad sa tawong mapaabaw-abaw sa espiritu, may pagirumdom si Jesus sa Mateo 7,21: “Bako gabos na nag-aapod sako ‘Kagurangnan, Kagurangnan’, makakalaog sa kahadean nin langit, kundi an naggigibo kan kabotan kan sakong  Ama sa langit.”

GIYA SA PAGHIRAS SA SADIT NA KOMUNIDAD O FAMILIA • Maghiras nin experiencia kun pano man nag-agi nin kapaabaw-abawan sa espiritu asin kun pano nadara sa pagbago nin buhay.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

A Lesson in Humility

HOMILY

22nd Sunday in Ordinary Time – C – 1 September 2013

Readings: Sir 3,17-18,20,28-29; Ps 68,4-5,6-7,10-11; Heb 12,18-19,22-24a; Mt 11,29ab

Our First Reading this Sunday from the Book of Sirach begins with these words: “My child, conduct your affairs with humility, and you will be loved more than a giver of gifts.” In the Gospel reading, Jesus used the occasion of a banquet and the way guests were behaving, choosing for themselves places of honor at the table, to drive home a lesson in humility.

What does it mean to be humble, and how important is this virtue in Christian life?

1. To be humble means to keep ourselves grounded.

The root of the word comes from the Latin humus, which means soil. What the virtue of humility develops in us is how to keep our feet firmly on the ground, that is how to be secure in our self-identity and authentic in our self-expressions. 

My professor in moral theology, Fr. James Keenan, SJ, in his book "Virtues for Ordinary Christians", defines it this way: “Humility acknowledges the truth about oneself; it is not about lying or denial, but rather about the ability to determine whether what others say about oneself is true or not. As a matter of virtue, humility is the mean between two vices. Humility is found between pride, where one thinks oneself greater than one really is, and self-pity, where one thinks oneself worse.”

When Jesus cautioned his audience about reserving for themselves places of honor at the banquet table, he was not merely taking about table etiquette. He was talking about staying grounded, keeping it real, not thinking too highly about oneself. C.S. Lewis famously stated: “True humility is not thinking less of yourself, it is thinking of yourself less.”

Today, we may think most of us have already come to accept this practical advice. Some have even mastered the practice. Public figures, especially, would want to show that they are in solidarity with the masses. Coming from humble origins and rising from the ranks has become a badge of honor. People reward with approval those who visit and support orphanages and homes for the aged, those who are respectful and humble in their use of words, and appreciate those who use self-depreciating humor.

However, we also have to be wary about mistaking mere political correctness or good PR for true humility. For even now, society has its own “places of honor”: the discreet yet distinctive power table at parties, VIP rooms, and exclusive enclaves. These may also manifest even in our choice of conversations or company that excludes certain people in our workplaces, schools, and communities.

2. To be humble is the first step in walking with God.

Micah 6:8 reminds us what the Lord requires of us: to do justice, to love goodness, and to walk humbly with God. Before we can talk about committing to righteousness and justice, the first disposition a disciple needs to learn is humility – which means accepting first the truth of ourselves: our giftedness and weakness, our strengths and inadequacies.

The great Greek philosopher Socrates would usually initiate his new students into his teaching style by asking them to define something, and then keep asking them more probing questions until they finally say they really don’t know at all. Then he would say, now we can begin learning for “true wisdom is in knowing that you don’t know.”

In Mt 9,13, Jesus says: “I did not come to call the righteous but sinners”. Who are the righteous? They are the ones who feel self-satisfied with their moral and spiritual state, and feel no more need for conversion. Now, who are the sinners? They are the ones who recognize their faults and failures, and acknowledge their sinfulness. In the same verse, Jesus also says: “It is mercy I desire and not sacrifice.” Between the two, who is most receptive to the grace that Jesus offers? The humble sinner recognizes his need for God’s mercy, while the self-righteous feels secure in the merits of his own sacrifice.

3. To be humble is to be exalted.

Jesus teaches us in the Gospel reading today that “every one who exalts himself will be humbled,
but the one who humbles himself will be exalted.” The First Reading also has this to say: “Humble yourself the more, the greater you are, and you will find favor with God.”

To understand these statements, it may be helpful to look at an example of how to fall from God’s favor. But first I have to ask: “What do you think was the first sin committed in all of creation?” The answer: it is not the sin of Adam and Eve, rather it is that of their tempter – the sin of pride. Satan, the deceiver, started as an angel, and one of the more favored ones too. His name, Lucifer, means “bearer of light”. But he became so full of himself, and too proud to serve humanity in God’s behalf, that when given a choice he decided to choose himself over God’s will. And so he has fallen from grace, and has made it his mission since then to lure humanity into thinking they have no need of God’s grace as well.

That is why, when Jesus came to save us, He chose the way that is most opposite to pride: humility. The Letter to the Philippians (2,6-9) sums up profoundly this way of heroic humility: “Though he was in the form of God, Jesus did not regard equality with God something to be grasped. Rather, he emptied himself, taking the form of a slave, coming in human likeness; and found human in appearance, he humbled himself, becoming obedient to death, even death on a cross. Because of this, God greatly exalted him.”

Why do we need to practice humility? Because as Christians, we follow the way of Christ, and His way begins with first possessing humility. To love and serve humbly is to be exalted by God, for by doing so, we reflect the light of Christ to others, we become witnesses to the kind of life God has prepared for His people – authentic and free, and meaningfully happy. To be exalted is to be able to let others see God’s love and joy through us.

Are We Self-Righteous?

HOMILY
30th Sunday in Ordinary Time – 24 October 2010

Readings: Sirach 35:12-14; Ps 34:2-3, 17-18, 19, 23; 2 Timothy 4:6-8, 16-18; Luke 18:9-14


The Gospel parable of the Pharisee and the tax collector begins and ends with the lesson clearly articulated. It begins with the purpose of the parable: “Jesus addressed this parable to those who were convinced of their own righteousness and despised everyone else.” And ends with the saying: “whoever exalts himself will be humbled, and the one who humbles himself will be exalted.”

It is a commentary against self-righteousness. However, to label the Pharisees as a bunch of self-righteous zealots and tax collectors as misunderstood sinners would be to miss the point.

The Greatness of Humility

HOMILY
22nd Sunday in Ordinary Time – C – 29 August 2010

Readings: Wis 9:13-18; Ps. 68:4-5, 6-7, 10-11; Phile 9b, 12-17; Lk 14:25-33


The Gospel setting and parable this Sunday pertain to banquets, a setting quite familiar to most, if not all, of us. Social life is defined, and social connections are formed and strengthened during banquets – from small family dinners to big feasts where the entire barangay (and beyond) is invited. Parish and barrio fiestas span our entire social and ecclesial calendar. No wonder the banquet setting didn't escape the use of Jesus as a medium of instruction on Christian life. And then, of course, the fount and summit of Christian life is the banquet of the Eucharist.

What Jesus teaches in this passage goes beyond table manners or respect for hierarchy and social status (there is plenty of that already, then and now). Rather, He asks that we examine our inner dispositions. In particular, He stresses the virtue of humility. The First Reading from the Book of Sirach speaks about it most succinctly.

Litany of Humility

O Jesus, meek and humble of heart, hear me.

From the desire of being esteemed, deliver me, Jesus.
From the desire of being loved...
From the desire of being extolled ...
From the desire of being honored ...
From the desire of being praised ...
From the desire of being preferred to others...
From the desire of being consulted ...
From the desire of being approved ...