An Enot na Principio asin Fundacion

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Hulyo 31 - Agosto 6, 2022. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 12,13-21 (Ika-18 Domingo sa Ordinariong Panahon - C).

…

Sabi ni Jesu Cristo sa evangelio: “Mag-ingat kamo asin maglikáy sa gabos na klase nin kaimotan, huli ta an tunay na buhay nin tawo bakóng nasa kayamanan, dawà pa gurâno siya kayaman.”

Linawon ta na dai sinabi ni Jesus na salâ an mangarap na mag-uswag an buhay o kasâlan an magin mayaman. Kundi an pagpaoróg sa mga kinàbanon na kayamanan asin pagkamaimot an dapat niatong likayán nin huli ta ini magdadara sato sa karâtan. Sabi nganì ni San Pablo sa 1 Timoteo 6,10: “An pagkamoot sa cuarta iyo an gamót kan gabos na karâtan.”

Dangan bakô kinàbanon na kayamanan an magtatao sato nin kapanoan nin buhay kundi an katalingkasan asin kahulugan na makukua saná sa Kagurangnan. Sabi ni San Pablo sa Roma 14,7-8: “Daing siisay man na nabubuhay para sa sadiri lamang, daing siisay man na nagagadan para sa sadiri lamang. Kun kita nabubuhay, nabubuhay kita para sa Kagurangnan, kun kita nagagadan, nagagadan kita para sa Kagurangnan.”

Sayang kan buhay na mayaman, o makapangyarihan, o makusog, o halawig man kutâ, alagad dai idinodolot sa paglingkod sa Kagurangnan. Ini an sinasabi sa Eclesiastico 1,2, na “kasayangán nin mga kasayangán.”

Ano an tandâ na an kahulugan kan satong buhay nasa Kagurangnan?

Enot, an maimbod na pagsunód sa Saiyang kabòtan. Sabi ni Jesus sa Mateo 5,3: “Paladan an mga dukhâ sa Espiritu, nin huli ta sainda an Kahadean nin langit.” An mga dukhâ sa espiritu iyo an mga nagsasarig sa Kagurangnan maski nganì mag-abot sa punto na an pagsunod Saiya magdara sa kadificilan, kadukhaan, o pagsikwal nin kapwa. An Kahadean iyo an kapanoan kan gabos na gracia asin buhay na boot iwaras sa sato nin Dios. Herak man sa mga mas pinilì an mga bagay na kinàbanon kisa kan kayamanan kan Kahadean nin Dios.

Ikaduwá, an pagmidbid asin paglingkod sa Kagurangnan sa satong kapwa. Sabi ni Jesus sa Mateo 25,40: “Anoman na ginibo nindo sa sarô kan pinakasadit kong tugang, ginibo nindo iyan Sako!” Si Cristo nakisumaro sa katawohan, orog na sa pinakasadit asin nagtitios sa sato – kayâ baga maogma asin makahulugan an maglingkod asin magtabang sa kapwang nangangaipo.

Siring man kaini an mensahe ni San Ignacio de Loyola sa sinurat niyang “Enot na Principio asin Fundacion” bilang patugmadan kan espiritualidad na ambag niya sa Simbahan asin kinàban.

Sinurat niya: “An Dios linalang kita sa pagkamoot. Kaya maninigò lamang na kita mag-omaw, magsamba, asin maglingkod Saiya tanganing makamtan an kaligtasan asin katuyuhan kan satong buhay.

An gabos na bagay sa kinàban itinao sato tanganing tabangan kitang makaraní sa Saiya. Anoman na bagay na nakakatabang, gamiton ta. Alagad anoman na nakakaoláng sato sa Kagurangnan, sikwalón ta.

Kayâ bakô mahalaga na magmàwot na magin marhay an salud o maghelang, magin mayaman o dukhà, maglawig an buhay o halìpot saná, manggana o madaóg – kundi an satong solamenteng kamàwotan iyo na padagos na makaraní sa Saiya asin maotób sato an kabòtan Niya.”

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghiras nin experiencia dapit sa paggamit nin kinàbanon na kayamanan – kun ini nakaparaní o nakaparayô saimo sa Kagurangnan.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

Nangangahás Kitang Magsabi

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Hulyo 24-30, 2022. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 11,1-13 (Ika-17 Domingo sa Ordinariong Panahon - C).

…

“Kagurangnan, tukdoan Mo kaming mamìbì”, ini an hagad kan sarô sa mga disipulos ni Jesus. Kaugalian kaidtong panahon sa mga rabbi o maestro na tukdoan an saindang mga parasunod nin simpleng pamìbì na magagamit ninda. An itinukdò ni Jesus bakô saná kun pàno mamìbì, kundì kun ano asin natà kita namimìbì.

Nangangahás kitang magsabi. Pàno kita dapat na mamìbì? An paagi nin pamìbì na itinukdò ni Cristo iyo an pamìbì na nagkukusog-boot na magdolok sa Kagurangnan. Bàgo an Ama Niamo sa Banal na Misa, an padì minapatara-tará: “nangangahas kitang magsabi”.

Kayâ kan tinukdoán Niya sinda kun ano an sasabihon sa pamìbì, sinundan Niya ini kan parabola kan makulít na parabakal, asin ining panugâ sa Lucas 11,9: “Maghagad asin kamo tatàwan, maghanap asin saindong makukua, magtoktok asin kamo bubuksan”.

Sabi ni San Pablo sa 1 Tesalonica 5,17: “Dai mag-ontok sa pamibi”. Ini an hinahagad sato ni Jesus na gawè nin pagpamìbì nin huli sa masunod na punto.

Mangyari an boot Mo sa dagâ nin siring sa langit. Sinasabi niato ini sa Ama Niamo, alagad sa versión ni San Lucas dai kaiba an linyang ini. Minsan siring pinapahayag kaini ano an pagpamìbì: an danay na paghagad kan gracia asin kabòtan nin Dios.

Sa Genesis 18,20-32, may istorya na kan maaraman ni Abraham an plano nin Dios na tunawon an mga ciudad kan Sodom asin Gomorrah nin huli sa makuring karàtan asin kasâlan kan mga tawo digdi, nakipagtawadan siya sa Dios na kun igwa nin 50 banal na tawo digdi dai Niya tutunawon an mga ini, asin nanugâ an Dios na dai Niya tutunawon kun siring. Naghirit pa si Abraham na pàno kun 45, o 40, 0 30, o 20, o sampulong tawong banal sanà an yaon, giraray nanugâ an Dios na dai Niya tutunawon kun siring.

Boot sabihon napabàgo ni Abraham an isip nin Dios? Dai, nin huli ta an Dios perfecto, dai nang babàgohon pa sa Saiya. Kundi namidbid ni Abraham luway-luway an kadakulaan nin pagkaherak nin Dios. Dai kita nangangadiè tanganing bàgohon an isip nin Dios dapit sato, kundi na bàgohon an isip niato dapit sa Dios.

An danay na pagpamìbì na nagin parte na nin buhay (prayer life), minabukas sato sa gracia nin Dios, asin tinutukdoan an satong puso, linilinigan an satong mga intencion, pinaparà an mga saláng paghonà asin mga makasadiring kamàwotan, asin tinatàwan nin linaw an satong mga plano. Sa madaling sabi, an danay na pagpamìbì nagdadara sato pasiring sa buhay nin Dios.

Sabihon nindo: Ama Niamo. An pag-ayon kan satong isip asin puso sa isip asin puso nin Dios, iyo an katuyohán kan gabos na pagpamìbì – tanganing makalaog kita sa buhay Niya asin magtalubò sa kaibanan Niya. Kayâ nganì sa poon pa saná, tinukdoan kita ni Cristo na apodon an Dios bilang satong Ama.

Boot nin Dios nin personal na relacion sa lambang sarô sa satuya. Sa pamìbì nangyayari an mamomòton na comunicacion na kaipohan para magtalubò an anoman na pag-iribanan. Sa gabos na naghahanap nin siring na buhay asin pag-iribanan, nanugà si Cristo sa Lucas 11,13, na an Dios Ama siguradong itatao an Saiyang Espiritu mismo sa mga naghahagad kaiyan.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghiras kun ano an saimong mga pinapangadiè sa ngonian. Igwa nin mensahe o pasabóng an Kagurangnan sa saimong pagpamìbì.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

An Sarô Sanáng Bagay na Kaipohan

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Hulyo 17-23, 2022. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 10,38-42 (Ika-16 na Domingo sa Ordinariong Panahon - C).

…

An evangelio iyo an pagbisita ni Jesu Cristo sa haróng ni Marta asin Maria. Sa Juan 11, nasambit na Betania an saindang barrio, asin igwa sindang sarô pang lalaking tugang, si Lazaro, na nagadan asin binuhay ni Jesus matapos an apat na aldaw sa lulobngan. Kan nakaaging taon, pinagsarô ni Papa Francisco an fiesta kaining tolóng magturugang sa Hulyo 29.

Nasisibot Ka sa Kadakul na Bagay. Saróng natòdan na interpretacion kaining istorya iyo na ini sarong alegoria. Si Maria representacion kan buhay na contemplativo, siring bagá kan mga nasa monasterio; asin si Marta representacion kan buhay na activo, siring kan kadaklan sa sato. An conclusión iyo na mas naooyonan nin Kagurangnan an buhay na contemplativo. Alagad bakô ini an mensahe kan evangelio, kundi na kun nasisibot daw kita sa tamang mga bagay.

Kadakul saná kan satong mga kasibotan. Halimbawa, an mga personal niatong pig-aagihan, an mga pangangaipo nin pamilya sa hampang kan naglalangkaw na presyo nin mga barakalon, an mga problemang dará kan pandemiang COVID-19, patin na an sitwasyon sa satong komunidad, nacion, asin kapalibutan. Namamatean ta an kasibotan asin kapurisawan ni Marta.

Magtrabaho para sa Dios o Maggibo kan Kabòtan nin Dios? Si Fr. Thomas Green, SJ., sa paghorop-horop niya sa istorya ni Marta asin Maria sa saiyang librong Darkness in the Marketplace, nagpaliwanag na iba an “working for God” (magtrabaho para sa Dios) sa “doing God’s work (maggibo kan kabòtan nin Dios).

An “magtrabaho para sa Dios” iyo an pagpili kun ano an boot niatong iatang sa Dios, kun ano an boot niatong magustuhan Niya. An “maggibo kan kabòtan nin Dios” iyo an paghagad ngùna na maaraman kun ano an Saiyang kabòtan para sato asin pagsunod kaini.

An Sarô Sanáng Bagay na Kaipohan. Sa huri, an pinaka mensahe kaining evangelio iyo an pangapodan na magpangadiè asin maghorop-horop tanganing madiskubre, sa pasabóng kan Espiritu, idtong pig-aapod na unum necessarium – an sarô sanáng bagay na kaipohan niato: na daing iba kundi si Cristo Jesus.

Sabi ni San Pablo sa 1 Corinto 1, 22-24: “An mga Judío naghahagad nin mga tandâ, an mga Griego naghahanap nin katotoohan. Alagad kami naghuhulit dapit ki Cristo na ipinakò sa cruz; sarong singkogan para sa mga Judío asin karungawan para sa mga pagano. Alagad para sa mga inapód nin Dios, Judío man o Griego, si Cristo iyo an kapangyarihan asin an kadunongan nin Dios.”

Kun masarig kita sa sadiri ta sanáng kakayahan, mahihiling ta na mas darakulà asin makukusog an mga kapurisawan sa buhay. Alagad ki Cristo igwa kita nin graciang masasarigan asin liwanag na magiya sa dalan.

Natà ta “mas oróg karahay” an pinilì ni Maria kisa ki Marta? Nin huli ta pinilì ni Maria kun ano an kabòtan ni Jesus. Dai man pigpugolan si Marta na mag-asikaso kan pagkaon kan mga bisita, alagad pinagirumdom siya – asin kita man – kun ano an pinakamahalaga: si Cristo mismo asin an Saiyang kabòtan para sato.

Bàgo mapanô an satong isip asin pusò nin manlaen-laen na kasibotan, enoton ta ngùna, oróg sa gabos, na mamidbidan si Cristo asin sunodón an Saiyang kabòtan. Dangan nanugâ Siya sa Mateo 6,33: “An Kahadean nin Dios enoton ta, siring man an katanosan, asin an gabos idudugang na saná”.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghiras nin sarong importanteng kasibotan mo sa ngonian. Para saen o kiisay ini? Ano ini, pagtrabaho para sa Dios o paggibo kan Saiyang kabòtan?

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

  

An Marhay na Samaritano

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Hulyo 10-6, 2022. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 9,25-37 (Ika-15 Domingo sa Ordinariong Panahon - C).

…                                                                                                                                                                 

Ngonian na panahon popular asin pamilyar na gayo sato an imahe kan marhay na Samaritano. Inaapod ta nganì na “good Samaritan” an mga nagtatabang sa kapwang nangangaipo. Alagad kaidtong enot na pig-istorya ni Jesus ining parabola sa Saiyang audience na mga Judío, controversiál ini – nin huli ta an mga Samaritano kaiwal kan mga Judío.

Halawig asin hararom an saindang iriwal. Nagpoon pa kaidtong pag-urulî kan mga bihag na Israelita makalihis an 70 taon na destierro (exile) sa Babilonia. Kan taon 539 BC buminagsak an Imperiong Babilonia sa kamót kan Imperiong Persia. Nagtugot an hadè kan Persia, si Cyrus the Great, na mag-urulî sa mga sadiring banwaan an mga bihag kabilang na an mga halè sa dating kahadean nin Judah (kayà mga Judío an apód sainda). An mga natadà sa Israel (na Samaría an capitál na ciudad, kayà mga Samaritano an apód sainda), contra sa pagbalik kan mga Judío asin pagtogdas ninda kan bàgong Jerusalem. Pigmemenos man kan mga Judío an mga Samaritano nin huli ta bako puro an saindang dugong Israelita huli sa pakipag-agoman sa mga kataed na paganong naciones asin pag-arog sa mga gawè kan mga ini, asin an iba nagsamba pa sa mga dios-diosan.

An parabolang ini manunungod sa pagkaherak nin Dios. Kaidto pa man hanggang sa ngonian, an pagkaherak nin Dios minabanggà sa nagkapirang mga nangongorog na kaisipan (mindset), kaugalian (value system), asin kultura bakô saná sa Israel kundì sa bilog na kinaban.

An pagkaherak an pangenot na katongdan. Tibaad may dahilan na válido para sa mga Judío kun natà an padì asin clerigo o Levita dai nagtabang sa biktima, siring baga kan paglikay na tibaad maatian (unclean), lalo na ta sinda naglilingkod sa Templo. Susog kayâ sa Mga Bilang 19,11-13, an makakapot nin gadán na tawo magigin maatî sa laóg nin pitóng aldaw asin kaipohan magrayô ngùna sa banwaan asin sa Templo. Alagad malinaw an mensahe ni Jesus: an pagkaherak sa nangangaipo an oróg sa gabós na obligación asin mas naooyonan nin Dios. Sinabi pa Niya sa Mateo 9,13, “pagkaherak an hinahanap Ko, bako sacrificio”.

An pagkaherak nin Dios daing pinipili kun siisay. Sa parabola ni Jesus, an kaiwal an naherak sa biktima, an contrabida iyo an bida. Ini an ladawan nin tunay na pagkaherak: bako mahalaga an lahì, religíon, kinatawo (gender), pulitika, o ano pa man na categoria, kundi an dignidad asin buhay nin tawo. Siisay an mga madalî para sato na tabangan? Siisay an dificil? Midbidon ta pa an satong sadiri asin akoon an satong mga pinapaorog asin panghuhusga ta may influencia ini sa pagpilì ta kun magin maheherakon o dai sa kapwang nangangaipo.

An pagkaherak nin Dios daing sukol. Kaniguan na gayo an gibong-herak kan Samaritano – nagraní sa biktima, binulóng ini, dinara sa ligtas na lugar, inataman, nagtao pa nin cuarta sa dinagosan tanganing dagos ining atamanon. Siring kaini an tunay na pagkaherak: daing sukol, bako su “puede na” o pakitang-tao saná.

Sa huri ini an simbag ni Cristo sa abogadong naghapot: “Kun siring, lakaw. Iyo man an gibohon mo”. Iyo man an boot Niyang ipasabot sato ngonian: na an buhay na daing kasagkoran makakamtan niato kun kita, susog sa sinabi ni Cristo sa Lucas 6,36, “magin maheherakon, siring na an saindong langitnon na Ama maheherakon”.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghiras nin experiencia kun pàno kita natabangan nin sarong marhay na Samaritano o kita man nagin marhay na Samaritano sa kapwa.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Simbahan na Nagmimisyon

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradit na Komunidad nin Pagtubod (SAKOP) para sa semana kan Hulyo 3-9, 2022. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 10,1-12,17-20 (Ika-14 Domingo sa Ordinariong Panahon - C).

…

An istorya kan pagsugò ni Jesu Cristo sa Saiyang 72 na disipulos na magmisyon makukua saná sa Evangelio ni San Lucas, asin nakaomagid sa istorya kan pagtugon nin Dios ki Moises, sa Mga Bilang 11, na magpilì nin 70 gurang na hihirasán kan saiyang misyon na darhon an banwaan Israel pasiring sa Dagáng Panugâ.

Sarô pang kahulugan kaini makukua sa paagi kan tradisyon nin mga Judío sa numerología o pagtaóng kahulugan sa mga numero. Halimbawa, an 7 banal na numero nin Kagurangnan, asin an 12 tandà kan banwaan Israel na may doceng tribu. Kun idagdag sa 72 an 12 apostoles, magigin 84 o pitong docenang disipulos. Pwedeng sabihon na ining banal na misyon tinatao ni Jesus bakô saná sa sadít na grupo nin mga pinilì kundi sa gabós na kabilang sa Banwaan nin Dios.

An lambang sarô sato inaapod ni Cristo bakô saná sa pagsimbá kundi sa pagigin Simbahan na nagmimisyon. Mahalagá an pagsimba lalò na kun Domingo nin huli ta ini an “burabod asin kaitaasan nin buhay Cristiano”. Alagad an katuyohán kan satong pagsimba iyo na kita mabasóg asin mapakusóg sa misyon, asin ihirás sa kapwa an gracia nin Dios na nakua ta sa Santa Misa.

An istorya sa evangelio nagtatao man sato nin mga giya kun pàno gigibohon ining misyon.

An satong misyon pakihiras niato sa misyon ni Cristo. Pinònan ni Jesus an pagsubol sa misyon sa pagpamìbì na hagadon sa kagsadiri nin ani an dakúl pang mga paraaní. Kita mga katabang saná sa dakulang anihan nin Dios. Kaya kun kita nakikihirás sa misyon ni Cristo mahihimo ta an gabós, kun bakô man tulos, sa ngapit na panahon. Sabi sa Filipo 4,13: “Kaya kun mahimo an gabós nin huli ki Cristo na nagpapakusóg sako.”

Binoót nin Dios na may mga kaibahan kita sa dalan. Pinadará ni Jesus an 72 na manduwá-duwá, pagirumdom na bakóng solong esfuerzo an misyon kundi tinawan kita nin mga pag-iriba sa paglakbay. Sinda an mga nagtatabang sato na magin maimbod sa misyon asin magtalubò sa pagtubód, paglaom, asin pagkamoot. Asin kun sa pagmisyon, marayô kita sa mga mahal sa buhay, dai man giraray kita masolo: kaiba ta si Cristo, na nanugà sato sa Mateo 28,20: “Ako danay na kaibahan nindo sagkod sa katapusan nin panahon.”

Ining misyon naghahagad kan satong bilog na isip, pusò, asin boot. Tinugon man sinda ni Jesus na dai magdará nin kadakul na gamit, ni makipagparakahuron sa mga nasasabatan sa dalan, kundi na paorogón sa gabos an misyon. Anuman na nakakaoláng iwalat, anuman na nakakatabang akoon. Dai magpilì kun saen mas marhay an estaran o kakanon, an mahalaga iyo an misyon. Sa pagbaklay asin pagtukdò, sa pagbulóng asin pagpalayas nin mga demonio, gibohon an mga ini susog sa misyon na ipahayag an pagdatóng kan Kahadean.

An kaogmahan sa misyon balaog nin Kagurangnan. Nag-urulî  an mga disipulos na maogma nin huli kan saindang experiencia sa misyon. Sabi sa Psalmo 100,2: “Maogmang maglingkod sa Kagurangnan!” Minsan siring, pigtamà ni Jesus an saindang pakasabot kan tunay na kaogmahan: bakô nin huli ta an mga espiritu nagpapasakop saindo, “kundi na an saindong mga ngaran nasusurat sa langit”. An Kahadean nin Dios an ginigikanan kan satong kaogmahan.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA • Maghirás nin experiencia kun pàno mo nasasabuhay asin nahihirás sa kapwa an gracia nin pagsimba.

PASUNOD-SUNOD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING • Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song