An Kasâlan nin Dai Pagkamoot

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 28 – Octubre 4, 2025. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 16,19-31 (Ika-26 na Domingo sa Ordinariong Panahón - C).

…

An parábola kan lalaking mayaman asín makilimos na si Lazaro nakakapahapót satô: Anó an kasâlan kan mayaman ta napadumán siyá sa impyerno? An simbag pwedeng mákua sa sinabi ni Abrahám sa lalaking mayaman: “yaon sainda si Moisés asín an mga Profetas.”

An kahulugán kainí iyó an ináapód tang mga Cristiano na Lumang Tipan kan Banál na Kasuratán na may duwáng dakulang kabtang. Enot, an mga Libro nin mga Túgon o Torah, an enot na limáng libro sa Biblía, na sinurat sa pamámayó ni Moisés. Ikaduwá, an mga Libro kan mga Profetas o Nevi’im. May ikatoló pang kabtang: an mga Libro nin Kadonongan o Ketuvim.

Sa mga Libro nin mga Tugon asín mga Profetas, “hattah” an pirming piggagamit na Hebreong tataramon dapít sa kasâlan, na an literál na kahulugán iyó an “daí naigò an target o pinapatamaan.” An target na daí tinamaan iyó an Tipan nin Diós sa Saiyang banwaan.

“Hesed” namán an Hebreong tataramon para sa pakipagtipan nin Diós sa Israel, na an literál na kahulugán “pagkámoot, pagkaherak, asín pagigin maimbod.” Kayâ sa Lumang Tipan, an pakasabot sa kasâlan bakô saná paggibo nin salâ kundî patí an daí pag-ayon nin mga gibo asín buhay sa hesed nin Diós, an daí pagkanigò sa sukol nin pagkámoot sa Diós asín kapwa.

Iyó man iní an tinutukdô dapít sa gracia asín kasâlan sa mga Evangelio. Sa Mateo 22,40, sinabi kan satong Kagurangnan Jesu Cristo na an bilog na Katugonán ni Moisés saká mga katukdoán nin mga profetas nakapatugmad sa pagkámoot sa Diós nin bilog na sadiri asín pagkámoot sa kapwa siring sa sadiri. Kayâ sa parábola, an kasâlan kan mayaman na nagdará saiya sa kalayo iyó an kasâlan nin daí pagkámoot.

An katukdoán na iní yaon man sa ibá pang mga parábola, halimbawà sa parábola kan huríng paghukóm sa Mateo 25,31-46. Siring sa parábola sa Evangelio, an mga “maraot” na karaktér iyó idtong mga daí tataó mámoot. Dangan parareho pang daíng pakaisi na sinda palán nagkakasalà na. Iní an sarô sa mga epekto nin kasâlan: ginigibo kitáng butá, bongóg, asín manhid sa agrangay nin kapwa asín kapalibotán.

Napapanahón iníng Marhay na Baretà sa protesta nin banwaan ngonian kontra sa kurapsyon sa mga proyektong flood control asín ibá pang panghahâbas sa gobyerno. Hattah nanggad o lihís an mga isip asín pusò kainíng mga kurakot na opisyal na kutâ na mga lingkod nin banwaan. Daí sindang herak o hesed sa mga pasakit sa mga namamanwaan kan saindang mga saláng gibo; pig-aagawan ninda an mga dukhâ sa pondong dapat kutâ na para sa mga basic services sa salúd, edukasyon, asín ibá pa. Pag sinda asín mga kasabwat ninda daí magbâgo asín mag-ulî kan mga hinâbasan, malinaw sa Evangelio na may padusang nagháhalát sainda.

May sarô pang kahapotan: kun an kadukhaán ni Lazaro an nagdará saiya sa Paraiso? An simbag yaon sa saiyang ngaran, na an kahulugán “an Diós an sakóng tabang.” Si Lazaro nagrerepresentar bakô saná sa mga dukhâ asín nagtitios kundî sa mga maimbod na nagsasarig sa Diós. Sa gabós na mga karaktér sa mga parábola ni Jesús siyá saná an may ngaran, tandâ kan pagpadangat nin Kagurangnan sa mga dukhâ asín kasaradayán. 

Sa Mateo 5,3, tinukdô Niyá: “Paladan an mga dukhâ sa espiritu, ta sa sainda an Kahadean nin langit.” Kayâ magtalubò kitá sa pagsarig sa Diós, dangan sa pagkamoot, pagmangno,  asín pagsuróg sa kapwang nangangaipo.

…

GIYA SA PAGHIRÁS | Maghirás nin experiencia na iká nangaipo asín natabangan, o na ika nakatabang man sa kapwa. | GIYA SA PAGHIRÔ | Siísay an mga kapwang nangangaipo sa ngonian? Bilang komunidad/pamilya, anó an pwede tang pagtarabangan tanganing magin instrumento kan pagkaherak asín pagkámoot nin Diós sainda?

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan / Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Bible Reading • Reflection Preaching • Small Group Sharing • Prayers of the People • Call to Action • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Nstra. Sra. de Peñafrancia: Inâ sa Gabós

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 21-27, 2025. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 2,27-35 (Solemnidad ni Nstra. Sra. de Peñafrancia).

…

Cada ikatolóng Domingo kan Septiembre kitá digdi sa Bicol nagcecelebrar kan fiesta kan satóng Inâ, Nuestra Señora de Peñafrancia, devoción na dinará sa satóng ronâ ni Padre Miguel Robles de Covarrubias kan taón 1710. Inaawit ta na siyá an “Patrona del Bicol, Gran Madre de Diós, se siempre la reina de nuestra region.”

“Nstra. Sra. de Peñafrancia: Mother to All” (Inâ sa Gabós) an tema kan celebración ngonian na taón. Halè iní sa Gibo 1,14: “Iní gabós sarô an boót na nagpapakaimbod sa pamîbî, kaiba mga babae, si María na inâ ni Jesús, asín an Saiyang mga tugang.”

Si Santa María, pakasakát sa langit kan satóng Kagurangnan Jesú Cristo, kaiba kan mga disipulos dumán sa Jerusalem, sa itaas na kwarto, saróng inâ na kasabay ninda sa pag-andam sa pagdatóng kan Espiritu Santo. Iní nanggad an ladawan kan Simbahan na sinodál – tiripon sa pamîbî, sararô sa komunidad, dangan mináutób kan misyon na sinugò ni Cristo. Asín si Santa María kaibahan kainíng Simbahan na sinodál.

Si María an inâ ni Jesús. Bilang inâ, yaon siyá sa kapinônan asín katapusan kan buhay ni Jesús digdi sa dagâ, poón sa pagkanitawo kan Tataramon sagkod sa pamitisán kan cruz. An devoción Saiya daí nakakaoláng satô sa pagsamba sa Diós kundî rináraní niyá pa nganì kitá sa saiyang Akì, asín pinapagiromdom pirmi siring kan sinabi niyá sa Juán 2,5: “Giboha an anoman na sinabi Niyá saindo.”

Si María an inâ kan Simbahan. Sa Juán 19,26-27, kan nagsabi si Cristong nakapakò sa cruz ki Santa María asín sa disipulong namomòtan, “Babae, uya an saimong akì” asín “Akì, uya an saimong inâ,” itinaó Niyá an Saiyang inâ na magin inâ na man kan Simbahan. Kan Pentecostes, kan naghilig an Espiritu Santo sa mga disipulos, yaon dumán an satóng inâ sa pagkamundag kan Simbahan.

Ki María, an pangenot na disipulo ni Jesús, nahíhilíng ta an modelo kan Simbahan na sinodál: an presencia yaon para sa lambang sarô, oróg na para sa mga natatakot asín nagsasakit; kalakbay sa dalan pasiring sa Kahadean; asín katrabaho sa misyon na darhon an liwanag ni Cristo sa mga madiklom na parte kan satóng pagkatawo asín sa mga nasa laylayan nin sociedád.

Si María inâ niatò gabós. Huli ta kan Pentecostes an Espiritu nagwaras sainda nin gracia, bakô para sa sadiri lamang kundî para sa pagmisyon sa gabós na mga nación, siyá man an inâ maski kan mga nasa luwás kan Simbahan asín daí pa nagtútubód sa saiyang Akì.

Sa pagsakatán saiya sa langit asín pagkorona bilang Reyna nin bilog na linaláng, sinasangkob niyá nin pagkamoot asín pagsuróg an gabós. Siring man an satóng devoción ki Inâ bakô para sa sadiri lamang, kundì iní gawè nin paglakáw kaiba an enterong Simbahan.

Kun kitá nagsusungkò ki Inâ, kitá dapat nagsusungkò man sa mga nahuhudyan, sa mga kasaradayán, asín sa mga nawawarà tang tugang sa Simbahan asín sociedád.

Kun kitá natabangan kan saiyang intercesión, kitá dapat nagtatalubò man sa pagdangóg asín pagsuróg sa kapwang nasasakitan; nakikisumarò asín pinapakusóg an boses nin mga maluya; asín naghihingowang magin instrumento nin pagbâgo kan istruktura nin inhustisya asín kultura nin kurapsyon sa sociedád.

Viva la Virgen!

…

GIYA SA PAGHIRÁS | Maghirás kan saimong mga gawè nin devoción ki Nstra. Sra. de Peñafrancia. Anó an nagín bunga kainí sa saimong buhay asín pamilya? | GIYA SA PAGHIRÔ | Bilang devotos ni Inâ, anó an pwede tang pagtarabangan gibohon tanganing labanan an kultura nin korapsyon sa satóng nación asín komunidad?

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan / Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Bible Reading • Reflection Preaching • Small Group Sharing • Prayers of the People • Call to Action • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

An Tanda kan Cruz

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 14-20, 2025. Basahon an Evangelio gikan sa Juán 16,13-17 (Fiesta kan Pag-Omaw sa Banal na Cruz).

…

An Fiesta kan Pag-omaw sa Banál na Cruz nagpoón kan an Simbahan nagin legál na sa Imperio Romano sa pamámayó ni Emperador Constantino. Sa kasuguán kan saiyang inâ, si Sta. Elena, nadiskubre an tunay na Cruz na pigpakoan sa satóng Kagurangnan Jesu Cristo asín pigpresentar iní sa publiko kan Septiembre 14, 335 AD. Bâgo kaidto pig-consagrar man an mga Simbahan sa Banál na Lulobngán asín sa Calvario.

An Evangelio nagpapagiromdom satô kan kahulugán kainíng Cruz. Sa Juán 3,16 nasusurat: “Ta siring namòtan kan Diós an kinâban: an bogtong na Akì itinaó, tanganing an gabós na nagtútubód Saiya daí mawarâ, kundî magkaigwa nin buhay na daíng kasagkoran.” An Cruz an tandâ kainíng pagkamoot kan Diós sa kinâban.

Tandâ nin Pagsunód.

An Cruz an pinakahalangkaw na gawè nin pagsunód ni Jesús sa kabôtan kan Amâ. Kun si Adán nagsuwáy sa Diós sa hardin kan Edén, si Jesús sa hardin kan Gethsemani nagpahayag sa Lucas 22,42: “Bakô an boót Ko, kundî an Saimo an mangyari.”

Siring man, makákalaóg kitá sa Kahadean nin langit, sabi ni Jesús sa Mateo 7,21, sa satóng pagsunód sa kabôtan kan satóng Amâ sa langit.

Tandâ nin Kapakumbabaan.

Sa Filipos 2,8, nasusurat na si Jesús “nagpakumbabâ kan sadiri, nagmakinuyog sagkod sa kagadanan, kagadanan sa Cruz!” Sa Cruz, an Hadè nin mga hadè, nagpaubayà sa mga nagpasakit Saiya – tanganing tukdoán an katawohan na naaarà sa kapangyarihan asín kayamanan, na makúkuá an tunay na kadakulaan sa paglingkod asín pagdusay kan sadiri.

Alagad linawon ta na an kapakumbaan kan Cruz bakô an sakripisyo na daíng maginibo sa mga pasakit na dulot kan kurapsyon asín raót na sistema nin sociedad, kundî an propetikong isog nin boót asín pagsarig sa Diós na manindogan sa katanosan, magpahayag nin katotoohan, asín magsuróg sa kapwang nangangaipo -- gurâno man kadakulà kan problema o kakusóg kan mga kalaban.

Tandâ nin Kontradiksyon.

An Cruz nag-iimbitár satô na máhiling an gabós susog sa paghilíng nin Diós. Sabi ni San Pablo sa 1 Corinto 1,23-24: “Kamí hinaharubay mi si Cristo na ipinakò sa Cruz: sa mga Judío padungkalan, sa mga Gentil kalolongán, alagad sa mga inapód – Judío o Griego – si Cristo kapangyarihan nin Diós asín kadonongan nin Diós.”

Bibaliktad kan Cruz an paghusga asín sukulán nin kinâban. An nahíhilíng nin kinâban na kaluyahan, iyó an kusóg nin Diós; an garó kadaogan na, kapangganahan palán. Kayâ an pag-omaw sa Cruz iyo an pagpahayag na an pagkamoot dinaóg an dagit; an buhay dinaóg an kagadanan; asín an pagkaherak dinaóg an kasâlan.

Kayâ akoon ta an kondisyon ni Jesús sa mga boót magin disipulos Niya sa Lucas 9,23: “magsayuma sa sadiri, magpâsan kan saiyang Cruz aroaldaw, asín magsunód Sakô” – ta iní an dalan pasiring sa kaligtasan asín kapanoan nin buhay.

“Sinasamba asín inoomaw mi Iká, Kagurangnan, huli ta sa mahál Mong Cruz tinubós Mo an kinâban.”

…

GIYA SA PAGHIRÁS | Anó an Cruz na pinapapâsan saimo aroaldaw kan Kagurangnan? | GIYA SA PAGHIRÔ | Bilang komunidad/pamilya, sa hampang kan mga mainit na isyu sa kurapsyon, anóng Cruz nin pagmangno sa kapwa o panindogan sa katanosan an pwede tang pagtarabangan na pâsanon?

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan / Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Bible Reading • Reflection Preaching • Small Group Sharing • Prayers of the People • Call to Action • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Magsayuma sa Sadiri, Magpasan kan Cruz

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 7-13, 2025. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 14,25-334 (Ika-23 na Domingo sa Ordinariong Panahon - C).

…

Sa Evangelio an satóng Kagurangnan Jesu Cristo nagtukdô kun anó an dapat gibohon kun boót magin disipulo Niyá. Enot, iyó an magtukaw asín magkwenta – siring sa mga parabola kan pagtugdok nin torre asín hadeng boót makiguerra. Kun kitá may mahalagáng desisyon o kasunduan, kaipohan ngônang timbangón ta an mga hinahagad satô asín an pakinabang ta kainí.

An pagtubód na Cristiano makatotoohan asín nakagamót sa realidad.

Si Cristo nagsabi sa Juán 8,32: “Mamimidbid nindo an katotoohan asín itatalingkas kamó kan katotoohan.” Asín an katotoohan iyó iní: na tanganing maakò ta an kaligtasan asín búhay na tinátaó nin Diós, kaipohan an satóng pagtalikod sa kasâlan, pagsayuma sa sadiri, asín pagpâsan kan sadiring cruz.

Sa ibóng na lado, an tentación nagpapadagka sa paagi nin kaputikan asín mga panugáng daí man maóotób. Kayâ angay iníng Evangelio sa pagpoón kan pagcelebrar kan satóng Simbahan kan Season of Creation. Si Papa Francisco, sa saiyang mga surat na Laudato Si’ asín Laudate Deum, kinondenár an mga saláng kaisipán na nagdulot kan climate emergency: an kultura nin basura, daíng patód na consumerismo, “technocratic paradigm” na pig-eenot an ganansya sa negosyo maski nakákaraót kan kapalibotan, asín ibá pa.

An pagigin disipulo ni Cristo naghahagad kan gabós na yaon sa satô.

An itinátaó satô nin Diós bakô basang o sadít sanáng bagay, kundî an Saiyang Kahadean, an kapanoan kan Saiyang búhay. Kayâ nasabi ni Jesús sa Lucas 14,33: “An siísay man saindo na daí magbutás sa gabós niyáng rogaring, daí sukat magi Kong disipulo.”

An saróng dakulang halimbawa kainíng daí pagbutás sa kinâbanon na kayamanan iyó an mainit na baretà sa ngonian dapít sa kurapsyon sa flood control, kayâ maski bilyones an budget asín rinibo an mga proyekto, pirmi man giraray may darakulang pagbahâ.

Sa Surat Pastorál kan satóng obispo dapít sa Season of Creation, “An mga Dukhâ an Nagbabayad kan Halagá kan Kurapsyon,” sinabi ni Bishop Joel Baylon: “An siring na korapsyon bakô sanáng saróng krimen laban sa gobyerno; iní saróng kasâlan laban sa Diós asín sa gabós na tawo. An lambang hinâbon na piso, kakanon na isinayuma sa tawong nagugutom; an lambang ghost project, eerokan na isinayuma sa tawong mayò nin harong; an lambang sapoteng pagtugot, saróng sentensyang-kagadanan sa tugang sa máabót na bagyo.”

An Diós enoton asín paorogón sa gabós.

Sabi ni Jesús sa Lucas 14,26-27: “An nagdodolok Sakô na daí ikinakaongís an sadiri Niyáng amâ, asín inâ, agóm asín mga akî, mga tugang, patí an kalág niyá man saná, daí sukat magi kong disipulo. An siisay man dai magpâsan kan sadiri niyáng cruz digdi sa hudyan ko, daí magigi kong disipulo.”

An katakód na eskandalo kan mga akì kainíng mga kurakot na contractor asín opisyales kan gobyerno na nagpapasali kan saindang yaman sa social media, iyó nanggad an tandâ kan pagpaoróg kan pamilya asín paglingáw sa Diós. Bakô man na daí ta na kamòtan an satóng pamilya o pabayaan an saindang pangangaipo, kundî na kamòtan ta an Diós oróg sa gabós, Siyá na kagtaó kan satóng mga namomòtan asín kaogmahan.

…

GIYA SA PAGHIRÁS | Maghirás nin experiencia nin pagpasan kan saimong cruz: pwedeng huli sa kurapsyon o salang gibo nin iba, o huli sa pagpaorog mo sa Diós bâgo an gabós. | GIYA SA PAGHIRÔ | Sa Season of Creation, anó an mga pwedeng gibohon kan saindong grupo para sa pangataman kan kapalibotan asín gabos na linalang?

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan / Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Bible Reading • Reflection Preaching • Small Group Sharing • Prayers of the People • Call to Action • Closing Prayer (Spontaneous and Our Father) • Closing Song