Kun si Jesu Cristo an Satong Hade

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Noviembre 24-30, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Juán 18,33-37 (Solemnidad ni Cristong Hadè - B).

…

Iníng Evangelio sa Solemnidad ni Cristong Hadè daí nag-iistorya ki Jesu Cristo bilang mamuraway na hadè na nakatukaw sa Saiyang trono. Kundî bilang saróng preso na pinapasupog asín napapairarom sa interogasyón sa korte ni Poncio Pilato. 

Ipinahayag Niyá na Siyá man nanggad Hadè, alagad bakô siring sa kaisipán ni Poncio Pilato asín kan Imperio Romano. Kayâ Siyá hinukumán nin kagadanan, asín an Saiyang krimen nakasurat sa pamayohán kan cruz na pinagpakoan Saiya: INRI (Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum, na an kahulugán: Jesús Nazareno Hadè kan mga Judío). Anó man nanggad an boót sabihon kan pagkahadè ni Cristo?

Siyá an Hadè nin langit asín dagâ. 

Sa Evangelio sinabi ni Jesús ki Pilato na an Saiyang pagkahadè bakóng gikan sa kinâban na iní – nin huli ta Siyá an Hadè nin langit. Asín sa Daniel 7,14, pigprofesía na an Akì nin Tawo “tinâwan nin kapangyarihan, kamurawayan, asín kahadèan; asín an gabós na banwaan, nación, asín lengguahe nagi Niyáng lingkod.” Sa Kapahayagan 1,5, inapód Siyáng “hadè kan mga hadè sa dagâ”.

Alagad kan tinâwan ni Pilato an mga Judío nin oportunidad na paluwasón si Jesús na Hadè asín pinapilì sinda, Siyá o si Barrabás na mahâbas, pinilì kan mga tawo si Barrabás. Hanggang ngonian pinipilì pa man giraray nin kadakul na tawo an mga mahâbas, mga parautik, asín mga paragadan. 

Kun si Cristo an satóng Hadè, pipilion ta Siyá asín an Saiyang Evangelio, bakô an mga padagka asín panlalanse kan mga makapangyarihan sa satóng ronâ. An Saiyang paarog asín kabôtan iyó lugód an magin mga basehan kan satóng pagpipilì sa mga pamayó kan satóng banwaan pag-abót kan eleksyón.

Siyá an Hadè sa gabós na panahón.

Sa Kapahayagan 1,8, nasusurat: “’Akó an Alfa asín an Omega’, olay kan Kagurangnan, na iyó an Diós, an Danay, an Dati, asín an Mádatóng, an makakamhan sa gabós.” Yaon Siyá kan paglaláng nin kinâban, susog sa Juán 1,1: “Sa kapinônan, an Tataramon; an Tataramon yaon sa Diós; Diós an Tataramon.” Sa Credo Niceno-Constantinopolitano, ipinapahayag ta na si Jesu Cristo, satóng Kagurangnan, “nagtutukaw sa tóo kan Amâ. Asín mamuraway na mábalík, sa paghukóm sa mga buháy asín mga gadán, an Saiyang kahadèan daíng katapusan.”

Kitáng mga nabubuhay sa panahón, namòtan kan satóng Hadè bágo pa kitá namundag asín tinàwan nin búhay na daíng kasagkoran. Kun si Cristo an satóng Hadè, tinatàwan ta man daw Siyá nin maninigong panahón sa pagsimba asín pamîbî, sa pag-adal kan Biblía asín mga katukdoán kan Simbahan tanganing padagos pa Siyáng mamidbidan asín maaraman an Saiyang kabôtan, asín sa pagkamoot sa kapwang nangangaipo?

Siyá an Hadè kan satóng búhay.

An Solemnidad ni Cristong Hadè tinogdas ni Papa Pio XI kan taón 1925, panahón sa Europa kun kasuarín nagpopoón na an pagkusog kan mga ideolohiyang sinisikwal an Diós asín pinapaoróg an mga kaisipán nin tawo asín kinâbanon na kapangyarihan, siring kan secularismo, comunismo, asín fascismo. 

Sa saiyang surat na Quas Primas (33) sinabi ni Papa Pio XI: “Kaipuhan maghadè Siyá sa satóng isip sa pagtubód sa mga katotoohan asín katukdoán ni Cristo. Maghadè Siyá sa satóng boót sa pagsunód sa mga tugon asín kabôtan nin Diós. Maghadè Siyá sa satóng pusò sa pagkamoot sa Diós oróg sa gabós asín pakisumarò sa Saiya saná. Maghadè Siyá sa satóng hawak sa pagigin instrumento para sa kabanalan asín hustisya nin Diós.”

Kun si Cristo satóng Hadè, andam daw kitang idusay an bilog tang sadiri sa paggibo kan Saiyang kabôtan?

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás nin experiencia na pinaoróg mo an pagsunód sa kabôtan ni Jesu Cristo satóng Hadè kisa sadiring kabôtan o kinâbanon na tentación.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Mábalík sa Paghukóm sa mga Buháy asín mga Gadán

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Noviembre 17-23, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 13,24-32 (Ika-33 na Domingo sa Ordinariong Panahón - B).

…

An Evangelio dapít sa katapusan kan panahón, sa Ikaduwáng Pagdatóng kan satóng Kagurangnan Jesu Cristo. An mga imahe na katakód kainí – mga darakulang calamidád, mga paghirô nin mga bagay sa kalangitan, an Huríng Paghukóm – nagin parte na kan imahinasyon nin mga Cristiano kaidto pa man. Malà nganì cada vez may makusóg na bagyo sa satóng ronâ, siring kainíng bagyong Kristine dangan Pepito, may mga minasabi na garó ngayá nagkakatotoó na an mga nasusurat sa Biblía.

Dakúl man na mga simbahan na Cristiano, na fundamentalista o literál an pagsabot sa Biblía, tanganing ipaliwanag an saindang imahinasyon dapít sa huríng panahón, minagamit nin mga tataramon siring kan “rapture”, “Armaggedon”, “anti-Cristo”, asín iba pa.

Paminsan-minsan may mga minabutwâ man na profesía daá nin kun siísay na parahulâ o pamayó nin kulto na nagpapatubód na aram daá ninda an eksaktong petsa kun nuarín matatapos an kinâban.

Alagad bakô siring sa mga iní an tradisyón nin pagtubód niatong mga Catolico. Enot, kaidto pa man, daí pig-iinterpretár nin literál nin mga pamayó asín paratukdô kan satóng Simbahan an mga nakasurat sa Biblía dapít sa huríng panahón. Ikaduwá, tinutungkosan kan Simbahan an tataramon mismo ni Cristo sa Marcos 13,32: “Dapít sa aldaw na iyán o sa oras, mayò nin makakaáram, ni an mga angeles sa langit, ni an Akì, kundî an Amâ saná.”

Anó an katukdoán kan Simbahan dapít sa huríng panahón asín Ikaduwáng Pagdatóng?

Nagtutubód kita sa huríng panahón bilang articulo nin pagtubód. 

Pinapahayag niatò sa pagpamîbî kan Credo na si Cristo “mábalík sa paghukóm sa mga buháy asín mga gadán”. Sa Banál na Misa, sinasambit niatò iní bilang “misterio kan pagtubód”: “An pagkagadán Mo, Kagurangnan, ipinapamaretà niamò; an pagkabuhay Mo liwát, ipinapahayag; sagkod na Iká magdatóng.”

Hinahalat niatò an Ikaduwáng Pagdatóng na panô nin paglaom. 

Hinahagad niatò sa Amâ Niamò na “magdatóng an Kahadean Mo”. Sa Daniel 12,3, nasusurat na iní an mangyayari sa pagdatóng kan Kagurangnan: “An mga madonong magliliwanag siring sa panganoron, asín an mga nagtukdô sa mga tawo na maggibo kan tamà magliliwanag sagkod lamang siring sa mga bitoon.”

Sa Evangelio ginamit ni Jesús an ladawan kan pagdahon nin mga sangá nin mga poón nin higera, tandâ kan máabót na maogmang panahón nin tigbungahan. An Ikaduwáng Pagdatóng iyó an mabalaog na panahón nin kapanoan kan Kahadean, an pagkabuhay-liwát nin mga gadán, an pagtiripon giraray nin mga mahál sa búhay na naseparár nin kagadanan asín panahón.

Alagad an paghukóm ni Cristong Hadè nagdádará nin kahandalan. Nin huli ta siísay man nanggad an perpekto sa matá nin Diós? Gabós kita mga makasâlan asín may mga pagkukulang sa Kagurangnan asín sa kapwa. Kayâ…

An maninigong pag-andam sa huríng panahón iyó an pagsabúhay kan pagkamoot sa ngonian na panahón.  

Sa panahón kainíng bagyó, maski dakúl an kadipisilan, kadakul man nin mga gibong pagkamoot sa palibot: an mga nagpasirong sa saindang haróng, mga nagdoronár asín nag-volunteer sa pagtaóng relief goods, mga oficiales asín empleyado nin gobyerno na nagtabang sa mga nangangaipo. Arog kainíng mga gibo an magigin sukolán satô susog sa Parabola kan Huring Paghukom sa Mateo 25,31-46: huhukumán kitá kun anó an satóng ginibo (o daí ginibo) sa mga pinakasadít niatong tugang ki Cristo, nin huli ta iyó man an ginibo ta Saiya.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás kun anóng gibong pagkamoot an ginibo mo kainíng panahón nin bagyo. Anó pa an pangapodan satô na gibohon para sa kapwang nangangaipo?

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

An Kahadean nin Langit siring sa Balo

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Noviembre 10-16, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 12,38-44 (Ika-32 Domingo sa Ordinariong Panahon - B).

…

An Kahadean nin langit siring sa saróng dukhang balong babae na nagdolot sa Templo nin sensilyo na may pinakahababáng halagá. Iní gayód an boót itukdô kan satong Kagurangnan Jesu Cristo, na kan sinda nasa Templo, itinurô Niyá sa mga disipulos an saróng balo asín nagsabi: “An dukhang balong iní naghulog nin oróg kadakulà kisa gabós na naghulog sa sarayán-yaman: ta an gabós nag-ambag kan labí ninda; alagad iní, sa saiyang katikapohan, an gabós na yaon Saiya inambag, an bilog niyáng ikabubuhay” (Marcos 12,43-44).

Kaidtong panahón an mga babaeng balo kaiba sa mga pinakadukhâ sa sociedád, nin huli ta daí sinda pwede magsadiri nin anoman na propriedád. Mas lalò kun sinda dati nang dukhâ asín may mga akì pang papadakulaon. Kayâ sa libro kan mga Gibo kan mga Apostoles, nasusurat na an suanoy na Simbahan nagtatabang sa mga balo asín mga ilo.

An extraordinariong gibo kaidtong balo – na kinumpará sa mga mayaman na nagtaó saná kan saindang sobra, asín sa mga escribas na mapaabaw-abaw, parasagin-sagin, asín parasamsam pa kan pagsadiri nin mga dukhâ – nagpapahayag na siya ladawan nin saróng tunay na disipulo, siring man ni Cristo mismo, asín kan Diós Amâ. 

Ladawan nin tunay na disipulo ni Cristo.

An pinahilíng kan babaeng balo na dakulang pagsarig sa Diós na kagtaó kan saiyang mga pangangaipo, tandâ nin saróng tunay na disipulo. Kun kitá may pagsarig sa Diós, gigibohon ta an tamà asín an susog sa Saiyang kabôtan maski magdulot iní satô nin kadipisilan asín kasakitan.

Sa 1 Hade 17 may istorya nin sarô man na balong babae sa Sarefta (banwa sa luwas kan teritorio kan Israel) sa panahón nin makuring taggutom, na hinirasán si profeta Elías kan huríng tinapay na kakaonon na kutâ niyá asín kan saiyang akì, dangan mahalat na saná sindang magadán sa rutoy. Alagad dakulang milagro an nangyarì sainda huli sa profeta: “an koron nin arina daí naubosan, an daod nin lana daí nahubasán” sagkod na matapos an panahón nin taggutom. An pagtubód niyá sa Diós asín sa profetang Saiyang sinugò an nagligtas sainda.

Ladawan ni Jesu Cristo.

Nakakabaíng man an pagdolot kan balo sa pagpakadaí sa sadiri ni Jesús bilang Diós na nanitawo sagkod sa Saiyang Pasión. Susog sa Hebreo 9,26: inatang Niyá an sadiring búhay “sa pagsikwal kan kasâlan sagkod lamang huli kan Saiyang sacrificio”. Tinurô Niyá sa saiyang mga disipulos an pagsaksi kan babaeng balo na sa saiyang kadaihan tinaó pa an gabós na kaipuhan niyá tanganing mabúhay. Maabot man an panahón na si Jesús mátaó nin siring na pagsaksi, asín mas oróg pa, sa pagdusay kan Saiyang búhay sa cruz tanganing maligtas an gabós.

Ladawan kan Diós Amâ.

Siring sa babaeng balo, tinaó man kan Diós Amâ an pinakamahalagá Saiya, an Saiyang pinakanamomòtan, bilang sacrificio para sa kaligtasan nin kinâban. Sa Juán 3,16 nasusurat: “Ta siring namòtan kan Diós an kinâban: an bogtong na Akì itinaó, tanganing an gabós na nagtútubód Saiya daí máwarâ, kundî magkaigwa nin búhay na daíng kasagkoran.”

An babaeng balo sa Evangelio padagos na nagsasaksi para sa Kahadean nin langit, lalò na sa panahón ngonian na an natatangadan asín inoomaw nin kadakul iyó an mga nag-aabuso sa kapangyarihan asín mga nagpayaman halè sa korupsyon asín hinâbasan. Pilíon ta na magin siring saiya tanganing mapasatô man an bendición na sinabi ni Jesús sa Mateo 5,3: “Paladan an mga dukhâ sa espiritu, ta sainda an Kahadean nin langit.”

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás nin experiencia nin pagsarig sa Diós asín pagsunód sa Saiyang kabôtan maski nagdulot nin kadipisilan o daí pagkasinabotan.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

 

An Enot sa Gabos na Tugon

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Noviembre 3-9, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 12,28-34 (Ika-31 Domingo sa Ordinariong Panahon - B).

…

Sa Evangelio, tinutukdò ni Jesús an “enot sa gabós na Tugon” sa Kasuratán, bilang simbag sa honestong hapót nin saróng escriba. Paghoróp-horopan ta an Saiyang simbag, patí man kun pâno Niyá sinímbag idtong hapót, huli ta daí Siyá nagpakahón sa categoria kan hapót Saiya.

Pagkámoót

Igwa daáng 613 na tugon na nakasurat sa enot na limáng libro sa Biblia (Genesís, Exodo, Levitico, Deuteronomió, asín mga Bilang) na ináapód kan mga Judío na Torah o mga Libro nin Tugon. Alagad embes na magpilì nin sarô sa mga iní, pinilì ni Jesús an sumada kan gabós na mga iní: pagkámoót.

Sabi ni San Pablo sa Roma 13,10: “An pagkámoót iyó an kalubusán kan Katugonán”. Asín bakô sanáng basang, o kabangâ, o paminsan-minsan, na pagkámoót an maninigò para sa Diós kundî pagkámoót nin bilog niatong sadiri. Kayâ paghoróp-horopan ta: Namomòtan ta na daw an Diós sa bilog tang pagkatawo? Iní an tandâ na namomòtan ta an Diós, susog sa 1 Juán 5,3: “Iní an pagkámoót sa Diós, utobón an Saiyang mga tugon.”

Pamîbî

An hapót ki Jesús dapít sa Tugon, alagad embes na magpilì nin sarô sa kadakul na provisión nin batás o tugon, an simbag Niyá saróng pamîbî, an Shema Yisrael. Iníng pamîbî aram nin lambang Judío asín pinapangadiè nganì ninda nin nagkapirang beses sa bilog na aldaw. Halè iní sa Deuteronomió 6,4-5: “Maghimatè ka, Israel: an Kagurangnan, satóng Diós, an Kagurangnan sarô. Kámòtan mo an Kagurangnan na saimong Diós sa bilog mong pusò, bilog mong kalág, asín bilog mong kusóg.”

Kun anó an paagi nin satóng pagpamîbî iyó man an satóng pagtubód. Kun anó an satóng pagtubód minaluwas sa satóng tataramon asín gibo. Kayâ paghoróp-horopan ta: Anó an laóg kan satóng pamîbî? Kadaklan daw kainí mga kahagadán sa satóng mga pangangaipong materiál o kinâbanon, o nag-oomaw, nagpapasalamat, asín naghahagad nin mga biyayà kan Espiritu siring sa kadonongan asín kusóg ki boót?

Kan hinagad kan mga disipulos na tukdoán sinda ni Jesús kun pâno magpamamîbî, sa Mateo 6,9-13, tinukdoán Niyá sinda na bâgo an paghagad sa Amâ kan kakanon (asín mga pangangaipo) sa aroaldaw, enot pabanalón nguna an Saiyang ngaran, dangan hagadon an pagdatóng kan Saiyang Kahadean, asín kuyogon an boót Niyá digdi sa dagâ nin siring sa langit.

Pakipag-kapwa

Sarô man sanáng tugon an hinagad ki Jesús, alagad duwá an tinaó Niyá. “An ikaduwá, iní: Kámòtan mo an saimong kapwa siring saimo man saná”. Halè iní sa Levitico 19,18. Tinuyo iní ni Jesús tanganing ipasabot na daí pwedeng isiblag an pagkámoót sa Diós sa pagkámoót sa kapwa. Asín an sukolán kainí bakô kun gurâno kitá namomòtan man nin satóng kapwa o kun may pakinabang Siyá satô, kundî siring sa pagkámoót ta sa satóng sadiri.

Sa 1 Juán 4,20 pinapagiromdom kitá: “An magsabi: ‘Namomòtan ko an Diós’, asín maongís sa saiyang tugang, putikon; ta an daí namómoót sa tugang Niyáng saiyang nahíhilíng, imposibleng mámoót sa Diós na daí Niyá nahíhilíng.”

Sa Juán 13,34 binâgo asín dinagdagán pa ni Jesús an sukolán kan tugon sa pagkámoót: “Magkaminoroót-mootan kamó; siring na namòtan Ko kamó, kamó man magkaminoroót-mootan.” Sa Saiyang tataramon asín gibo, tinâwan Niya kitá nin pangarogan nin tunay na pagkámoót. Kayâ paghoróp-horopan ta:  Namómòtan ta daw an satóng kapwa susog sa tugon kan Kagurangnan?

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás kun pâno mo nagigibo an pagkámoót mo sa Diós, asín an pagkámoót sa kapwa siring kan pagkámoót mo sa sadiri.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song