15 September 2024

Waste Colonialism Beware

 


Recently I have seen this infographic circulating on social media. While it may serve its purpose to inform and call to action, it is also misleading. The Philippines does throw an alarming volume of plastic into rivers and seas but by no means the biggest plastic polluter to the world's waters.

Ocean Conservancy, the NGO that published the 2015 report that purportedly found five Asian countries topping the list of the world's worst plastic polluters, has since issued a retraction and apology. Critics point out that the report was a case of "waste colonialism", which creates a false narrative that puts more blame on end user populations in developing countries as mainly responsible for the extent of plastic pollution in the world, while downplaying the overproduction of plastic and exportation of plastic wastes by big business from developed countries.

Here's a link: https://www.theguardian.com/.../ocean-conservancy-ngo...

Nevertheless, the battle to stem plastic pollution continues, beginning with personal lifestyle changes, corporate social and ecological accountability, and public policy reforms especially in banning single use plastics and curbing plastic dependence with more sustainable practices and alternatives.

Here's a more accurate infographic.



 





14 September 2024

Siísay Ako sa Paghonà Nindo?




Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 15-20, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 8,27-35 (Ika-24 Domingo sa Ordinariong Panahon - B).

An istorya sa Evangelio may tolóng kabtang. Enot, an paghapót ni Jesús kun siísay Siyá sa paghonà nin mga tawo asín kan Saiyang mga disipulos. Tuminamà si San Pedro sa pagsimbag na Siyá an Cristo (o sa Hebreo, Mesías). Ikaduwá, an pagpaliwanag Niyá kan kahulugán kan Saiyang pagigin Cristo. Násalâ digdi si San Pedro sa paghonà na si Cristo daí dapat mag-agi nin pagsakit asín pagkagadán, kayâ sinagwè siyá ni Jesús. Ikatoló, an pagtaó Niyá kan mga kaipuhan na gibohon kan mga boót magin disipulo Niyá. Anó an mensahe kainí satô?

An Diós nagpapamidbid satô.

Kun kitá saná, daí ta mamimidbidan nin tamà kun siísay an Diós. Hilnga an manlaen-laen na kultura sa kinâban na kun siísay-sisay asín kun anú-ano an pigsasarambá na mga diós-diósan. Nagpamidbid Siyá ki Abrahám, Isaác, asín Jacób, ki Moisés asín sa mga profetas sa Lumang Tipan. Kayâ an banwaan Israel namibidbid an Diós bilang Kaglaláng nin gabós, kagtaó nin mga karahayan, asín parasurog laban sa mga kaiwal. Siyá man nanugâ na mapadará nin paraligtas, nin saróng Mesías, para sa Saiyang banwaan.

Sa Evangelio nagpapamidbid si Jesús bilang Mesías, alagad bakô susog sa imahe na pighohonà kan Saiyang mga kahimanwa, kundî bilang surogoón na papasakitan nin makuri, isisikwal, gagadanón, asín mabubuhay-liwát.

Bilang Mesías pinamidbid Niyá an sadiri bilang Akì kan Diós – boót sabihon na Siyá Diós man. Iní an razón kun natà sa Mateo 26,65, ginisì kan halangkáw na padì na si Caifás an saiyang badò asín hinatolan si Jesús nin paglalanghad (blasphemy) – nin huli ta inakò ni Jesús na Siyá an Akì kan Diós. Sa Juán 10,30 si Jesús mismo nagsabi: “Akó asín an Amâ sarô.”

Natà ta an Diós nagboót na magpamidbid satô? Nin huli ta an saiyang plano, susog sa 1 Timoteo 2,4, “na an gabós na tawo makaligtas asín makamidbid kan katotoohan”. Asín si Jesús mismo nagsabi sa Juán 14,6: “Akó an dalan, an katotoohan, asín an buhay; daí nin makakadumán sa Amâ, kun bakóng huli Sakô.”

Si Jesu Cristo an satông kaligtasan.

Pâno kitá maliligtas kan satóng pagkamidbid ki Cristo? Kun kitá magtubód asín magsunód Saiya. Dangan sinabi Niyá sa Marcos 8,34: “An boót magsunód Sakô, magsayuma sa sadiri, magpâsan kan saiyang cruz, asín magsunód Sakô.”

Magsunód kitá ki Cristo.

Boót sabihon, pilíon ta si Cristo solamente asín oróg sa gabós. Tapos na an panahón nin mga suanoy na diós-diósan, alagad may mga bâgong diós-diósan man na nagsaralida sainda: kayamanan, kapangyarihan, kasikatan, kaogmahan sa lamán, asín ibá pa. Iníng mga karahayan na kinâbanon bakóng maraot asín puedeng makatabang pa nganì satô sa pagigin marhay na tawo, alagad kun sinda an papaorogón ta sa gabós, sinda nagigin kaulangan sa satông pagraní sa Diós.

Magsayuma kitá sa sadiri.

Mas makusóg ki sa tentación halè sa luwás iyó an paorogón an sadiring kabôtan. Iní an sinasabi ni Cristo sa Marcos 7,21, na “halè sa laóg, sa pusò nin tawo minagikan an mga maraot na kaisipan, mga karumpotán, mga paggadán, mga pagsambay, mga kapasloán, mga kasómbikalan, pagdayà, karigsokán, pagkaurí, pagpakaraot, kapaabáw-abawan, karungawan” – an mga iní an kaipuhan tang sayumahan tanganing bolanos kitáng makasunód ki Cristo.

Magpâsan kita kan satong cruz.

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Siísay si Jesu Cristo para saimo? Maghirás kan saimong mga paghingowa na akoon Siyá bilang saimong Kagurangnan asín Paraligtas.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

08 September 2024

Magdangog sa Agrangay nin Kinaban asin Dukha

 


Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 8-14, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 7,31-37 (Ika-23 na Domingo sa Ordinariong Panahon - B).

Sa Evangelio pig-istorya an milagrosong pagbulóng ni Jesu Cristo kan saróng lalaking bungóg asín púla. Anó an mensahe sato kan istoryang iní?

Magtubód kita ki Cristo.

An milagro nagpapahayag kan kapangyarihan ni Cristo na magbulóng nin mga helang asín kanînan. Iníng kapangyarihan nagpapahayag kan Saiyang pagka-Diós. Pigprofesía sa Isaías 35,5-6 na sa pagdatóng nin Diós “an mga butá makakahilíng, an mga bungóg makakadangóg, an mga piláy maglulukso siring sa osá, asín an mga púla mag-aarawit sa kaogmahan”. Kan nakalakóp sa mga banwaan an istorya kan milagrong iní, dakúl an nagsabi: “Maraháy an gabós Niyang gibo, an bungóg pinapadangóg asín an púla pinapatarám.”

Magdangóg kita sa Saiyang Espiritu.

An pagbukás nin talinga nagdádará nin husay na pagdangóg sa tawong binulóng. Kitang mga may pandangóg inaapód bakô na mag-akò saná nin anoman na tanóg o ribók sa kapalibotán, kundî na hanapon an mga tataramon na makahulugán, lalò na an tingog kan Espiritu ni Cristo. Iní makukua niato pag tinatàwan ta nin panahón an pagpamîbî asín pag-adal sa Banal na Kasuratán asín katukdoán kan Simbahan.

Magsimbag sa agrangay nin kinâban asín mga dukhâ.

Segun ki Papa Francisco, sa saiyang Surat Enciclicál na Laudato Si’, sa panahón ngonian madádangóg ta man an Espiritu sa “agrangay nin kinâban asín agrangay nin mga dukhâ”. Sa paglaóg niato sa Panahón nin Paglaláng (Season of Creation), na satong sine-celebrár bilang Simbahan poón Septiembre 1 hanggang Octubre 4, fiesta ni San Francisco de Asis, hinanyogón ta an Espiritu na nangangapodan na maghidalî kita atamanon asín pakarhayon an kinâban na estaran niato gabós, asín magmangno sa kapwang nangangaipo.

Magbâgo kita dapít sa satong relasyon sa kapwa, sa kapalibotan, asín sa gabós na linaláng.

“Ecological Conversion” an apód kainí ni Papa Francisco, na an boót sabihon: “an bunga kan satong pagkamidbid ki Cristo nahíhilíng dapat sa satong paki-relasyon sa kinâban sa palibot niato” (Laudato Si’ 217). Ano an mga kaipuhan bâgohón sa satong kaisipan asín mga gibo?

Bâgohon ta an kaisipan na kita kagsakop asín kagsadiri kan kinâban, asín akoon an katongdan bilang paraataman kan gabós na linaláng.

Kan sinubol nin Diós an katawohan sa Genesis 1,28, na “panoón asín sakopon an dagâ, dangan maghadè sa gabós na linalang” bakô iní pagtugot nin Diós na gibohon ta sa kapalibotan an anoman na gusto ta, kundî na pakinâbangan ta iní para sa satong karahayan, alagad daí pag-abusohon asín uboson, kundî atamanon nin marhay, maghirás sa kapwang nangangaipo, asín magtadâ asín mag-andam para sa mga maabot pang kapag-arakian. An Diós an kaglaláng asín kagsadiri nin kinâban, kita mga paraataman asín katiwalà kan biyayang iní.

Haleon ta na an “kultura nin basura” asín padanayon an kultura nin comunión.

Sa Laudato Si’ nagkapirang beses naonabihan ni Papa Francisco iníng “kultura nin basura” (throwaway culture). An mga tandâ kainí iyó an kawâran nin pagpahalagá sa karahayan nin kagabsan, sa dignidad nin gabós na linaláng, asín sa kapwa – lalò na idtong mga daí na nahihilngan nin “pakinâbang”. An kaipuhan pakusogón iyó an kultura nin comunión na minimidbid an interconnection nin gabós sa Diós asín sa lambang sarô, asín pinapahalagahan an dignidad nin gabós na linaláng asín derechos nin mga tawo, lalò na an mga dukhâ na nagtitios nin huli sa mga calamidád na dará nin nagbabâgong klima asín pag-init nin kinâban.

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Anó an nadádangóg mong “agrangay nin kinâban asín nin mga dukhâ” ngonian na panahón?  Anó an saimong simbag sa mga agrangay ninda?

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song


03 September 2024

Ba'e Saná



BA'E SANÁ

Set your non-negotiables, your boundaries, your priorities. So you know how to let some things slide, to not sweat the small stuff, to choose your own battles. The point is not to live stress-free or without worry, and definitely not to avoid conflict – for that makes for a rather dull and shallow existence. But to focus on what really matters, to live with meaning, and to bear much fruit.

SIGE SANÁ