sabi ni bishop soc

ano nga ba ang masasabi natin tungkol sa nakaraang hangalan, este, halalan? understatement na yata ng taon ang sabihing may nangyaring dayaan nitong eleksyon. walang understatement sa mga pahayag ni bishop soc at ng kaparian ng balanga. halos nasabi na ang lahat nang masasabi. ang nangya(ya)ri sa bataan ay nangya(ya)ri din sa albay at sa iba't-ibang lugar sa bansa. magawa na rin sana ang dapat na magawa.

.......

DIOCESE OF BALANGA

Sulat-Pastoral Ukol sa Nakaraang Halalan sa Bataan

ANG KABANALAN NG HALALAN

Nagsalita na ang balota subalit hindi tinig ng konsensiya ang lubusang narinig. Ang nanaig sa karamihan ay ang nakasisilaw na pera. May sigla sa buong bayan subalit ang siglang ito ay kahiya-hiya at kalapastanganan sa Diyos. Ito ay katulad ng pagsasayaw ng mga Israelita sa harap ng ginintuang diyus-diyosan sa ilang. Bagamat tayo ay nanalangin at nangarap upang maging malinis ang halalan, hindi ito ipinagkaloob sa atin dahil na rin sa ating sariling kabuktutan at kanya-kanyang pagkukulang.

Parami nang parami ang hindi na nababagabag sa buhay ng panlilinlang at ginagawa na lamang nating katatawanan. Sa maraming bahagi ng ating lalawigan, lantaran nang humahanay ang ating mga kababayan upang tanggapin ang kanilang bayad sa botong dapat sana ay banal at walang kasing halaga.

Nagsimula na rin nating maranasan ang matalim na sungay ng karahasan sa ilang bahagi ng ating lalawigan na nagdulot ng takot sa ilan sa atin. Masugpo na sana ang mga binhing ito ng karahasan at huwag nang lumala pa sa susunod na halalan.

Ano ang nangyari sa atin at humantong tayo sa ganitong kababang moralidad? Para sa isang lalawigang halos lahat ay naniniwala sa Diyos, paano natin nagawa na hamakin ang sarili nang dahil lamang sa tukso ng madaliang salapi? Para sa isang lalawigang kung saan ang lahat ng simbahan ay napupuno sa dami ng nagsisimba linggu-linggo, paano natin nagawang itapon ang ating dangal bilang mga anak ng Diyos at makipag-ulayaw sa mga manlilinlang at buktot na gawi ng ihahalal na pinuno ng bayan? May malaking bangin na naghihiwalay sa buhay pansimbahan at buhay panlipunan.

Kung walang pandaraya sa bilangan ng balota, ang sinumang makatanggap ng pinakamaraming boto ang siyang ituturing na nagwagi ayon sa batas ng pamahalaan. Subalit ayon sa pamantayang moral, ang sinumang manungkulan batay sa panlalamang, panlilinlang o pagbabayad ay may mabigat na kasalanan sa harap ng Diyos. Ang panulukang bato ng kanyang panunungkulan ay hindi Diyos kundi kasalanan. Ang pagbebenta ng balota na dapat ay banal at walang kasing halaga ay mabigat ding kasalanan sa Diyos.

Alam natin ang nangyaring panlilinlang, pagsasamantala sa mga dukha at pagpapagamit natin sa mga buktot na kandidato. Tayo lang ba ang nakakaalam? Hindi natutulog ang Diyos. Ang bayang walang takot sa Diyos ay isinumpa na sa pagdurusa dito pa lamang sa mundong ito. Sa mga kandidato na walang kahihiyang nagtataguyod ng kabuktutan ay mayroon ding nakaumang na kaparusahan. Ang kanyang panunungkulan ay siya na ring sumpa sa bayang nagbili ng boto. Tiyak na babawiin niya ang kanyang pinuhunan mula rin sa kaban ng bayan o kaya ay sa pagtataguyod at pagpapalaganap ng jueteng o iba pang bisyo.

Matahimik nga ang ating halalan subalit ang katahimikang ito ay hindi maka-Diyos. Walang namatay sa Bataan nang dahil sa halalan. Salamat sa Diyos. Subalit maraming konsiyensya ang namatay, maraming utos ng Diyos ang sinuway at maraming kaluluwa ang nawasak. Bumalik tayo sa Diyos at pagsisihan ang katatapos na halalan. Ito ang pinakamarumi sa lahat ng halalang naganap sa Bataan at walang kapantay sa bilihan ng boto, panlalamang at panlilinglang sa mga mahihirap. Ang talunan at ang nagwagi ay kapwa may kasalanan. Ang naghalal at ang nahalal ay kapwa may bahid ng maruming halalan. Ang simbahan at lipunan ay nagluluksa sa ganitong katayuan ng Bataan.

May pag-asa pa ba tayo?

Mayroong pa tayong pag-asa at dapat pa rin tayong umasa. Ang mga bumoto nang ayon sa kanilang konsiyensya at tumangging ipagbili ang kanilang boto ay mga tanda ng pag-asa. Dagdag pa rito ang mga masisigasig na PPCRV volunteers. Sila ang pinagkatiwalaan ng maraming mamamayang maka-Diyos pa rin ang pangarap. Mayroon ding ilang mga kandidato ang nanindigan para sa malinis na kampanya. Ang mga tapat at masisipag na guro sa ating paaralan na nagtiis ng gutom at puyat, pagod at init ng panahon upang makapaglingkod sa Inang bayan. Silang lahat ay mga bayaning tunay.

Pag-alabin natin ang pag-asa ng Bataan. Wakasan na natin ang makasalanan at maruming halalan at ibabalik natin ang paghahari ng Diyos sa ating pamahalaan at lipunan.

Mula sa Katedral ng San Jose, Lungsod ng Balanga, ikalabing anim ng Mayo, 2007

ANG OBISPO AT KAPARIAN NG DIYOSESIS NG BALANGA

Pinoy Voters' Academy (PVA) - Legazpi Edition // Session 1: PILIPINAS, NAG-GROW KA NA BA?

Diocese of Legazpi Voters’ Education Module for the May 2007 Elections

PAGPOON

Sabi daa, igwa nin tolong season sa Pilipinas: dry season, wet season, election season. Election season na naman! “The circus has come to town”, sabi kan headline kan Inquirer sa pagpoon kan campaign period sa national level. May kantahan, may baraylehan (boom-tarat-tarat!). May padurukutan ki posters (itanim sa semento!). Kanya-kanyang gimik para marumduman (K’ na ‘Tol? Corecto! Pero kung bad ka…) Pero may naghaharapot man: “Arog na sana kita kaini pirmi?”

Dai manenegaran an importansya kan eleksyon sa satong buhay demokrasya. An pagtiripon ta ngonyan sarong pag-aadal kun gurano man nanggad kahalaga an gigibohon ta sa Mayo 14 asin kun ano na an nangyayari matapos tang manusnusan an satong balota. Mag-iristoryahan kita kan kan drama sa likod ng halalan. Game ka na ba?

A. PILIPINAS, NAG-GROW KA NA BA?

Opening Activity: Eleksyong Pinoy II (VCD)

Tryad: Maggrupo sa 3 asin mag-iristoryahan. Simbagan:

a. Ano an pinaka-dai-ko-malingawan duman sa pasali?

b. Ano an makusogon na naiisip o namamatean ko mantang naghihiling?

Talk: Nat-Sit: An Sitwasyon kan Nasyon

1. Ekonomiya

· Presyo nin barakalon: halos nadoble na asin padagos pang naglalangkaw (NSCB)

· Unemployment rate na 8.2% = maabot 3 million jobless Filipinos (NSO, April 2006)

· National debt P3.89 Trillion na, boot sabihon, kun kwentahon sa 84 milyon na populasyon, maluwas na, kada pamilya, may bayadan na P46,309.50 (FDC)

· 33% kan kayamanan kapot kan 5% na elite, mantang 6% sana kan kayamanan na ini an nagagamit kan 25% kapobrehan (World Bank & Tatsulok ni Bamboo ;-)

· 42 milyon Pilipino an nabubuhay sa P100 daily subsistence budget (World Bank)

· 73% pamilya an nagsasabing mas pobre sinda ngonyan kaysa kan nakaaging taon

· 3 sa 10 Pilipino an muyang maghale sa Pilipinas (Pulse Asia, October 2005)

2. Pulitika

· Grabe an pagkabaranga sa satong pulitika

· Pigkukwestiyon pa man giraray kun talagang lehitimo an liderato ni GMA

· People’ Initiative & Constituent Assembly (Con-Ass) na pigsulong para gamiton sa Charter Change (Cha-Cha), nahihiling na piggagamit sa pansadiring interes kan mga pulitiko

· P1.2 Trillion an nawara dahil sa graft and corruption sa nakaaging 5 taon (Transparency International); maabot P100 Million an nawawara aroaldaw sa corruption sana (Office of the Ombudsman Report, 2005) ; 48% kan PDAF kan mga Senador asin Congressmen an napasiring sa mga “kumisyon” (Former DBM Secretary Salvador Enriquez)

· #1 most corrupt country in Asia an Pilipinas susog sa pinakhudyan na survey kan PERC.

· Dakulonon na, nagdadakul pa, an biktima kan political and extra-judicial killing

· May mga LGU na nagpapahiling nin maray na trabaho maski dakul an limitasyon

3. Kultura asin Sosyedad

· Dakul an nalilibongan. Dakulang dahilan kaini an hampangan na pag-utik kan mga pulitiko, asin an manipulasyon kan impormasyon, na pigpapaagi sa media.

· An kadaklan habo nang makiaram sa mga problema kan satong banwaan.

· Minaluya an moralidad kan satong sosyedad, minalabog an kaibahan kan sala asin tama. Minsan an sala nagiging tama, asin tama nagiging sala. Minaroro an kunsensya kan indibidwal asin kan bilog na banwaan.

· “Philippine politics, the way it is practiced, has been most hurtful to us as a people. It is possibly the biggest bane in our life as a nation and the most pernicious obstacle to our achieving full development.” (CBCP 1997 Pastoral Exhortation on Philippine Politics)

4. Eleksyon

· Top 5 answers on Who People Voted For (SWS-IPC)

1. Madaling lapitan 4. Kakayahan: Competence

2. Pinagkaka-utangan ng loob 5. Kabutihan: Moral integrity/Decency

3. Kamag-anak

· How Albayanos Voted for their Leaders (Albay Pulse)

Qualities	1st District	2nd District	3rd District	Legazpi City	Albay Province
Credibility / Integrity	8.8	33.3	34.9	25.9	25.6
Dependability and Reliability	17.6	43.9	15.1	19.0	21.9
Capability and Competence	39.2	47.0	34.1	51.7	40.9
Approachability and Compassion	56.9	36.4	30.2	25.9	38.4

5. Simbag kan Simbahan

· “We are to provide moral and religious guidance to our people. This is what we offer in the present crisis… Not to do this would be an abdication of our duty.” (CBCP, “A Plea for Moral Values in Philippine Politics”, July 2005)

· “We have to intensify our commitment to build in our land a ‘civilization of love’ by

o prophetically critiquing and denouncing injustice; and

o prompting positive actions that will promote a ‘society befitting mankind because it befits Christ’ (CSP 8,63).” (CBCP, “Building a Civilization of Love”, May 2006)

· We commit ourselves to a threefold program of pastoral action of

o building character through a continuing advocacy of fostering moral values in public life;

o building capacity through programs that empower our people, especially the poor, to participate in their own development and in the continuing work of creation; and

o building community through the promotion of a spirituality of citizenship, which is a concrete way of living out in our country the “fundamental social virtue”– solidarity.

· “We seek only one thing: to apply the values of the Gospel to our electoral process. We are calling every parish organization and institution – and the BECs most especially – to be mobilized to the utmost to do what each can do towards that end. This means, too, that they must form linkages with one another and with other like-minded civic and religious associations that are working to help clean the dirt from our easily corrupted electoral process.” (CBCP, “Letter to Dioceses and Parishes”, January 2007)

Pinoy Voters' Academy (PVA) - Legazpi Edition // Session 2: ANG TANONG SA BAYAN: DEAL OR NO DEAL?

Opening Activity: Albayano, Ikaw ba Ito?

Kan 2004, sa pag-aadal kan SAC na “Albay Pulse”, 72.8% kan mga hinapot an nagsabing tinangro sinda nin lagay o sample ballot na may paipit. Sa mga tinangro, 4 sa 5 an uminako kan kwarta, asin labi sa kabanga an buminoto man nanggad sa kandidatong nagtao sainda nin kwarta.

Nakasurat sa papel an mga minasunod na pahayag. Sa big group session, pagborotohan kun arin an “pinaka-convincing” na pahayag. Magpili nin Top 3. Magdiskusyon nguna kun nata ta iyo an pinili.

1. Akoon mo na ta an kwarta sa bulsa, an boto sa balota.
2. Maski iboto ko su maray, su makwarta magana man giraray.
3. Su kwartang nakua, binakal ko ki para sa pamilya.
4. Dai man ki mangyayari sa prinsipyo pag-tios an tawo.
5. Kun dai ko kuahon, kanogon sana ta su lider an mabulsa.
6. Para saro-saroe man sana an boto ko.
7. Parte na iyan kan satong eleksyon, pabayae na.
8. Ano man kun tawan ako ki kwarta, iboboto ko man sya talaga.
9. Dipisil magsayuma ta tibaad makulgan an boot kan iba.
10. An dai minaako sa grasya, nabubuta.

Talk: Pwera Bola, Mas Marhay Talaga an Magsayuma

Sabi kan sarong para-tricycle, “Maski siisay an manggana, para-tricycle man giraray ako, kaya maboto ako sa pinakahalangkaw magtao.” Pano ta daw ini masisimbagan? O baka ngani kumbinsido pa kita kaini. Pangana an vote-buying sa satong rona. Dipisil na daang mawara. Dapat daa an bagohon, iyo an batas sa eleksyon. Pero an sakuyang tuga: Pwera bola, mas marhay talaga an magsayuma.

1. Sabi daa, “An kwarta sa bulsa, an boto sa balota”.

· Sala. Labag ini sa batas (Omnibus Election Code, R.A. 881, Art. 23, Sec. 26.1a-b) asin kasalan sa Dios nin huli ta bako ini paggalang sa pagkasagrado kan balota asin kan deretso ta sa pagboto.

· Pagmag-ako kita nin kwarta sa kandidato pigpapabakal ta an diretso ta sa maray na paggogobyerno. Makareklamo ka pa kun nabakal ka na? Arin an papaorogon ta: an dikta kan kwarta o dikta kan kunsensya?

· An kwartang pambakal kan boto mo, babawion sa kurakot pagmakapwesto!

2. Pero sayang kan kwarta, pwedeng makatabang, makabakal ki kun ano pa…

· Pero marhay daw na magpakaogma o magpakaon sa pamilya na bako sa marhay na paagi nakua?

· Saen pigkukua kan kandidato an kwartang pigtatao? Nata ta minagibo siya nin siring para sana manggana? Ano man an balos na katukal kan balotang pinabakal?

· Dakul pang mga tawong marhay, may kakayahan asin pagmakulog sa banwaan, alagad dai minadalagan ta daing kwartang pantao. Kun presyohan pa an pagboto ta, siisay na sana an matatada na boot magserbe sa banwaan ta?

3. Pero sayang ta kun dai ko kuahon, iba an makua...

· Pero bako mas sayang su pagrumpag kan satong integridad asin prinsipyo? O su epekto kaini sa mga kaakian na natatangadan an mga gurang?

· Kun mag-ako kita nin kwarta, naku-corrupt kita. Pigku-corrupt ta man an mga kandidato. Parte na kita kan pagdanay asin paglakop kan corruption sa satong nasyon.

· Gusto ta ki pagbabago? Tama na an reklamo. Igwa kita ki magiginibo: DAI IPABAKAL AN BOTO. Kun dai na ki mag-ako, dai na man ki matao.

4. Pero saro-saroe man sana ako, su kadaklan iyo pa man giraray...

· Maski saro, maski diit may impact an satong pagsayuma para sa mga tawo sa palibot ta – kapamilya, kabarkada, kamidbid. Dangan bako man kita solo, kairiba ta si Kristo. Sa pasaro-saro, sa padiit-diit, madakul man kita. May 16.2% na nagsayuma kan nakaaging eleksyon, susog sa pag-aadal na “Albay Pulse”. 16.2% kan 72.8% na mga botanteng tinangro nin lagay = 11.8%. Idagdag digdi an 27.2% na dai tinangro nin kwarta = 39% sa mga botante an dai nakakua nin kwarta kan nakaaging eleksyon. Bako ini diit asin pwede ta pa dagdagan.

· Pipaabot ta man sa mga kandidato na dai kaipuhan magbakal nin boto para makatukaw sa pwesto.

· AN PAGBAGO KAN SATONG PULITIKA, MAPOON SA SATO MAN SANA. KUN BAKO NGONYAN, NUARIN PA?

Pinoy Voters' Academy (PVA) - Legazpi Edition // Session 3: JESUS: BIG BROTHER

Opening Activity: Wish Ko Lang

Isurat sa papel: 3 wishes para sa Lokal na Banwaan, 2 wishes para sa Banwaan na Pilipinas.

Tryad: Maggrupo sa 3 asin mag-iristoryahan kan sadiring mga wishes.

Big group: Tiponon asin i-rank an top 5 o 10 wishes.

Konklusyon: Magagayon an satong mga pangatorogon para sa satong banwaan. Ano daw an pwede tang gibohon para mangyare an mga ini? Ano an mga nakakaulang para makua ta an satong mga kamawotan? Bilang mga Kristyano, igwa kita nin mas makusog na rason kun nata importante an pagboto nin responsable.

Talk: Mt 25,31-46:Ang Text sa Likod ng Halalan

Pagbasa sa Evangelio susog ki San Mateo.

Pag-omawon ka, Kagurangnan.

Pagdatong kan Aki nin Tawo sa saiyang kamurawayan, asin kan mga anghel na kaiba niya, matukaw siya sa trono nyang mamuraway. Titiriponon sa atubangan niya an gabos na nasyon; asin susuruway-suway sinda siring kan pagsuruway-suway kan pastor kan mga karnero sa kanding, asin papatindogon niya an saiyang mga karnero sa saiyang tuo, alagaad an mga kanding sa wala.

Dangan masabi an hade sa mga nasa tuo niya: “Madya, mga paladan kan sakong Ama; manaha nindo an itinagama saindong kahadean puon muknaon an kinaban. Ta nagugutom ako, asin saindong pinakakan; napaha, asin pinainom;dayuhan, asin pinadagos; huba, asin ginubingan;naghehelang, asin dinalaw; ibinilanggo, asin sinungko.”

Dangan masimbag saiya an mga maimbod, na an sabi: “Kagurangnan, kasuarin mi ika nahiling na nagugutom asin pinakakan nyamo, o napapaha asin pinainom nyamo? Kasuarin mi ika nahiling na dayuhan asin pinadagos nyamo, o huba asin ginubingan nyamo? Kasuarin mi ika nahiling na naghehelang o nabilanggo asin samong sinungko?” masimbag an hade asin masabi sainda: “Sa katotoohan nagsasabi ako saindo: An ano man na ginibo nindo sa saro kaining mga tugang kong urog kasadit, sa sako nindo iyan ginibo”.

Dangan masabi man siya sa mga yaon sa wala: “Rumayo kamo sako, mga maraot na tawo, pasiring sa kalayo na daing kataposan, na inandam para sa Diablo asin sa saiyang mga anghel!Ta nagutom ako, asin dai nindo ako pinakakan; napaha, asin dai pinainom;dayuhan, asin dai pinadagos; huba, asin dai ginubingan;naghelang saka nabilanggo, asin dai sinungko.”

Dangan masimbag man sinda, na an sabi: “Kagurangnan, kasuarin mi ika nahiling na nagugutom o napapaha o dayuhan o huba o naghehelang o nabibilanggo asin dai mi ika inasikaso?” Dangan masimbag siya sainda, na an sabi: “Sa katotoohan nagsasabi ako saindo: An ano man na dai nindo ginibo sa saro kaining urog kasadit, dai nindo iyan sa sako ginibo”. Mahale an mga ini pasiring sa padusa na daing kataposan, alagad si mga maimbod pasiring sa buhay na daing kasagakoran.”

Marahay na Bareta nin satong Kagurangnan.

Pag-omawon ka, Kristo.

Talk: Jesus Big Brother: Eleksyon na sa Bahay ni Kuya

1. Sabi sa binasang ebangelyo, sa Ikaduwang Pagdatong ni Jesus, madigdi sya sa paghukom sa gabos na tawo. Mas pa ki Big Brother na nahihiling an gabos na nangyayari sa bahay ni kuya, midbid ni Jesus an bilog tang pagkatawo.

2. An saiyang paghukom, arog kaini: ipapamidbid niya sato kun siisay man nanggad kita susog sa pagkamidbid niya sa sato. Mahihiling ta sa liwanag kan katotoohan ni Kristo an satong mga karahayan asin karatan, mga kakayahan asin kaluyahan, mga pangatorogan asin kakundian.

3. An pinakapunto kan Ebanghelyo iyo ini: kaipuhan maggibo nin marhay sa kapwa para maligtas. Kulang asin kanogon an pagtubod asin pamibi na dai minapasaring sa gibo. An mga gibong herak: pagpakakan sa nagugutom; pagpainom sa napapaha;pagpadagos sa daing estaran; pagtaong-bado sa daing mababado;pakidumamay sa naghehelang; pagsungko sa nabibilanggo.Boot sabihon, obligasyon ta na tabangan an kapwang nasasakitan.

4. Pero bako daw na obligasyon ta man na aramon asin papundohon an mga tawo asin sistema na iyo an mga dahilan kan pagkagutom asin pagkapaha kan satong kapwa? Bako daw na obligasyon ta man na tabangan na mapakarhay an serbisyo publiko kan gobyerno, halimbawa sa health asin edukasyon? Bako daw na obligasyon ta man na surogon an mga biktima nin inhustisya asin karahasan, an mga napepreso dahil sa salang bintang? Boot sabihon, obligasyon ta man na bagohon an sistema o istruktura na dahilan kan pagsakit kan satong banwaan.

5. An eleksyon saro sa mga pinakaepektibong paagi sa pagbago kan satong banwaan. An responsableng pagboto, maaapod na gibong marhay (good works) o gibong herak (work of mercy) na magugustuhan nin Kagurangnan. An daing pagpakiaram asin an pagpabakal nin boto ngonyan na eleksyon, mga “ugaling kanding” na dai Niya naooyonan asin isisingil satuya sa Huring Paghukom.

6. Kumbinsido kamo kaini? Ngonyan, an satong kaipuhan iyo ini: mga tawong mabalangibog kan marhay na bareta nin tamang pagboto. Kaipuhan kan satong banwaan nin mga tawong dai masusupog o matatakot na mapagal, maulukan, o pag-isipan nin maraot, sa paghingowa na mapakarhay an satong banwaan, sa paghigos na mabago an salang kultura kan satong eleksyon. Ika na daw ini?

AN SAKONG PANUGA PARA SA RESPONSABLENG PAGBOTO

Ako si ______________________, residente kan Barangay______________, sa Parokya_______________, Munisipalidad/Syudad nin_____________, Diyosesis nin Legazpi, Probinsya nin Albay, sa sakong maigot na pagtubod na an eleksyon dapat na malinig, maimbod asin nakakatabang sa banwaan, minasumpa na

1. Dai ako mapabakal nin boto o maako nin kwarta hale sa kandidato;

2. Ibabalangibog ko an kahalagahan kan dai pagpabakal nin boto sa sakong mga kapamilya, katood, kamidbid asin sa gabos na boot magdangog;

3. Mahingowa ako na makatabang, susog sa sakong kakayahan, sa pagpakarhay kan satong komunidad asin banwaan.

4. ________________________________________________ .

sa tabang ni Birhen Maria, Nuestra Señora de Salvacion asin ni San ___________, Patron kan sakong Parokya, sa balaog nin Mahal na Dios.

________________________
Pangaran Pirma Petsa

________________________
Saksi

________________________
Saksi

reming

The joys and hopes, the grief and anguish of the people of our time, especially of those who are poor or afflicted, are the joys and hopes, the grief and anguish of the followers of Christ as well.

Gaudium et Spes 1

Go to ImageShack® to Create your own Slideshow

Hope springs eternal.

Our prayers for God's abundant blessings for all those who have helped us in our time of need.