Kun Magin Dahilán nin Pagkasalà

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidád nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 29 – Octubre 5, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 9,38-43.45.47-48 (Ika-26 na Domingo sa Ordinariong Panahón - B).

…

Kaniguan an mga tataramon kan satóng Kagurangnan Jesu Cristo sa Evangelio: kun an saimong kamót magin dahilán nin pagkasalà, putolá! Kun an saimong bitís, putolá! Kun an saimong matá, hulwatá! An tawong magin dahilán nin pagkasalà sa sarô kainíng mga saradít na nagtútubód, gakudán nin gapóng-gilingan sa líog dangan itapok sa lawód!

Linawon ta na bakô iní literál na kasuguán ni Jesús. Sa literatura, an apód kainí hyperbolé o pagmamalabís. Iní an lohikál na padumanan kan Saiyang pangapodan sa Marcos 1,15: “Haraní na an Kahadean nin Diós! Magbaklê kamó asín magtubód sa Evangelio!” 

Boót nin Diós na kitá makaligtas, magkaigwa nin buhay, asín makalaóg sa Saiyang Kahadean. Alagad tanganing maakò ta iní, kaipuhan man an satóng pagtalikod sa kasâlan. Pinapatanidan kitá ni Jesús kan pwedeng magin dahilán kan satóng pagkasalà asín magdará satô sa infierno: an labi-labing pagpaoróg sa sadiri.

An satóng buhay, lawas, marhay na salúd, mga kakayahán, patín mga kinâbanon na karahayan, gabós tinátaó satô nin Diós. Alagad kun daí ta gamiton an mga iní sa tamà asín magi kitáng makasadiri, an mga iní magigin dahilán kan satóng pagkasalà asín kaulangan sa pagkamít nin buhay na daíng kasagkoran.

An tawong makasadiri asín labí an pagpaoróg sa sadiri, nagigin menos an paghilíng sa kapwa. Pwedeng tâwan niyá nin pagpahalagá an sadiring pamilya, barkada, o mga kaugós, bilang extensión kan saiyang sadiri. Alagad daí siyáng pakiarám o sinisikwal pa nganì an mga nasa luwás kan saiyang circulo.

Sa Evangelio, kan binaretà ki Jesús na sinawáy kan Saiyang mga disipulos an saróng lalaki na bakô ninda kaibahan alagad nagpapaluwás nin mga demonio sa ngaran Niyá, sinda an sinagwê ni Jesús asín sinabihan na daí pagsawayón an lalaki. Siring iní sa ginibo ni Moisés sa Numero 11 kun saén minidbid niyá na an Espiritu kan Diós yaon man ki Eldad asín Meldad, maski daí sinda nasa “tamang lugar” nin pagprofesía.

Sa katunayan, sa Saiyang ministerio publico, nagsaksi si Jesús sainda kun pâno magraní asín mag-akò nin mga sinisikwal nin sociedád. An mga Fariseos asín escribas, na mahilig mansikwal sa mga parakasalà, sinabihan Niyá sa Mateo 9,13: “Pagkaherak an mâwot Ko, bakóng sacrificio. Ta daí Akó napadigdi sa pag-apód sa mga mayong salà kundî sa mga parakasalà.”

An katukdoán na iní oróg na kaipuhan madangog asín masabotan sa panahón ngonian na an mga naghahadê-hadean sa satóng sociedád, labí na sa kapasloán asín pagpa-oróg sa sadiri kisa sa banwaan, linalanse pa an mga tawo na magin butá asín púla sa pangungurakot asín panghahâbas ninda sa pondo kan gobyerno. An mga patrabaho sa infraestructura kinakaltasan nin dakulaon, an mga ayuda halè sa gobyerno sinasadiri tanganing bakalón an boót nin mga botante.

May patanid sainda sa Santiago 5,3: “an korupsyon kan saindong bulawan asín plata iyán magigin saksi laban saindo”. Asin sa Santiago 5,5: “Nagpalabí kamó sa dagâ asín nagpasiram-siram; pinatabâ nindo an saindong mga pusò para sa aldaw nin pagbunô.”

Sa hurí, si Jesu Cristo man giraray an nagsaksi satô nin tunay na pagkámoót sa kapwa, asín pagpaoróg sa kabòtan kan Amâ, bakô kan sadiri. Sabi Niyá sa Juan 6,37-38: “An minadulok Sakô daí Ko isusubol sa luwás, huli ta naghilig Akó halè sa langit, bakô sa paggibo kan Sakóng boot kundî kan boot kan nagsugò Sakô.” Kun si Cristo an Kagurangnan ta, arogon ta Siyá.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás nin experiencia na iká natentarán na paorogón an sadiri, bakô an kabôtan nin Diós o karahayan nin kapwa. Pâno ka nagtalubò sa experienciang iní?

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Son

Se Siempre la Reina de Nuestra Region

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 22-28, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Lucas 2,27-35 (Solemnidad ni Nstra. Sra. de Peñafrancia).

…

Cada ikatolóng Domingo kan Septiembre kitá digdí sa Bicol nagcecelebrár kan fiesta kan satóng Inâ, Nuestra Señora de Peñafrancia. Iníng devoción dinará sa Kabikolan ni Padre Miguel Robles de Covarrubias kan 1710, dangan pinakusóg asín pinalakóp ni Obispo Francisco Gainza, OP, na nagin Obispo kan Nueva Caceres kan 1863.

Ngonian na taón sinecelebár an centenario kan coronación canonico kan imahe ni Inâ na nangyari kan Septiembre 20, 1924. Sa taón na idto kinomposo man ni Padre Maximo Juguera, CM, an “Himno a Nuestra Señora de Peñafrancia," na midbid man bilang "Resuene Vibrante”, asín yaon an linyang: “Patrona del Bicol, Gran Madre de Diós, se siempre la reina de nuestra región.”

Natà kaipuhan na koronahan siyá? May mga nagsasabi nganì na daí man nakalaág sa biblía na reina si Santa María, kayâ daí daá siyá dapat tâwan nin siring na titulo.

Daí man kaipuhan na koronahan siyá, alagad katakód iní kan devoción saiya kan mga Bicolano na daí pighahagad alagad kusang tinátaó nin huli sa pagkámoót. An coronación canonico o pontifico iyó an pagtaóng maninigong pagmidbid kan Simbahan sa kadakulaan kan devoción ki Inâ asín sa kadakul na espirituál na balaog na naakò nin saiyang mga devotos.

An devoción ki María maimbod sa biblía.

Siyá an virgen na nangakì kan Mesías susog sa mga profesía sa Lumang Tipan. Siring man sa Kapahayagán 12,1 nasusurat: “Dakulang tandâ nagpahilíng sa langit: Babae! Nagugubingan siya kan saldang, an bulan sa irarom kan saiyang mga bitís, asín sa saiyang payó koronang doceng bitoon.” Asín sa Kapahayagán 12,5 nasusurat na siya “nangakì nin lalaki na iyó an mapastor sa gabós na nación.” Kaidto pa man kadakul na mga Cristianong parasurát asín banál an nagsasabing iníng mga versos dapít ki Virgen María asín sa Simbahan.

Sa Lucas 1,28, sabi ki María ni arcangel Gabriel: “Panô ka nin gracia, kaiba mo an Kagurangnan!” Sabi man ni María sa saiyang awit sa Lucas 1,48: “poón ngonian aapodón akóng paladan kan gabós na kapág-arakian.” Kayâ kaidtó pa man an Simbahan maogmáng nag-úutób kan profesíang iní ni María.

An enot niyáng mga devotos iyó an saiyang mag-amáng si San José asín si Jesu Cristo. Sabi nganì ni San Maximiliano Kolbe: “Daí nanggad matakot na masobrahan nin pagkámoót ki María. Ta daí nindo kayang kamòtan siyá labí pa sa pagkámoót ni Jesús.”

An devoción ki María dinádará kitá pasiring ki Cristo.

Sa Lucas 2,34-35, sa Presentación kan aking si Jesús sa Templo may profesía dapít sa Akì asín sa inâ: “Uya, natatalagá iní para sa pagbagsak saká pagtindog nin dakúl sa Israel asín para magin tandâ na kinokontra – asín an saimo man sanáng kalág lalagbasón nin espada – tanganing ikapahayag an kaisipán nin dakúl na pusò.” Boót sabihon, an enterong buhay ni María dapít sa saiyang mahál na Akì – an saiyang mga kaogmahan, kamundoan, kamurawayan, asín kaliwanagan dapít sa mga pangyayari sa buhay ni Jesús. Iní an mga misteriong pighohoróp-horopan ta sa Santo Rosario.

Anó man an mensahe ni Virgen María sa satô? Sa Juán 2,5, an sinabi niyá sa mga lingkod sa kasál sa Cana iyó man an sinasabi niyá sa satóng mga disipulos kan saiyang Akì: “Giboha nindo an anoman na sabihon Niyá.” Kayâ si San Luís María de Montfort nakasabi: “ad Jesum per Mariam”, pasiring ki Jesús sa paagi ni María. Pag an devoción ta daí nakakaparaní ki Jesús, ginigibo ta si Maríang idolo o diós-diósan. An devoción saiya dapat dinádará kitá sa pag-akò ki Cristo sa Eucaristía, tanganing bolanos na mautób an saiyang papél sa plano nin kaligtasan.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Maghirás nin experiencia kan saimong gawè nin devoción sa mahál na Inâ asín kun anó an nagin bunga kainí sa saimong buhay.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Waste Colonialism Beware

 

Recently I have seen this infographic circulating on social media. While it may serve its purpose to inform and call to action, it is also misleading. The Philippines does throw an alarming volume of plastic into rivers and seas but by no means the biggest plastic polluter to the world's waters.

Ocean Conservancy, the NGO that published the 2015 report that purportedly found five Asian countries topping the list of the world's worst plastic polluters, has since issued a retraction and apology. Critics point out that the report was a case of "waste colonialism", which creates a false narrative that puts more blame on end user populations in developing countries as mainly responsible for the extent of plastic pollution in the world, while downplaying the overproduction of plastic and exportation of plastic wastes by big business from developed countries.

Here's a link: https://www.theguardian.com/.../ocean-conservancy-ngo...

Nevertheless, the battle to stem plastic pollution continues, beginning with personal lifestyle changes, corporate social and ecological accountability, and public policy reforms especially in banning single use plastics and curbing plastic dependence with more sustainable practices and alternatives.

Here's a more accurate infographic.

 

Siísay Ako sa Paghonà Nindo?

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 15-20, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 8,27-35 (Ika-24 Domingo sa Ordinariong Panahon - B).

…

An istorya sa Evangelio may tolóng kabtang. Enot, an paghapót ni Jesús kun siísay Siyá sa paghonà nin mga tawo asín kan Saiyang mga disipulos. Tuminamà si San Pedro sa pagsimbag na Siyá an Cristo (o sa Hebreo, Mesías). Ikaduwá, an pagpaliwanag Niyá kan kahulugán kan Saiyang pagigin Cristo. Násalâ digdi si San Pedro sa paghonà na si Cristo daí dapat mag-agi nin pagsakit asín pagkagadán, kayâ sinagwè siyá ni Jesús. Ikatoló, an pagtaó Niyá kan mga kaipuhan na gibohon kan mga boót magin disipulo Niyá. Anó an mensahe kainí satô?

An Diós nagpapamidbid satô.

Kun kitá saná, daí ta mamimidbidan nin tamà kun siísay an Diós. Hilnga an manlaen-laen na kultura sa kinâban na kun siísay-sisay asín kun anú-ano an pigsasarambá na mga diós-diósan. Nagpamidbid Siyá ki Abrahám, Isaác, asín Jacób, ki Moisés asín sa mga profetas sa Lumang Tipan. Kayâ an banwaan Israel namibidbid an Diós bilang Kaglaláng nin gabós, kagtaó nin mga karahayan, asín parasurog laban sa mga kaiwal. Siyá man nanugâ na mapadará nin paraligtas, nin saróng Mesías, para sa Saiyang banwaan.

Sa Evangelio nagpapamidbid si Jesús bilang Mesías, alagad bakô susog sa imahe na pighohonà kan Saiyang mga kahimanwa, kundî bilang surogoón na papasakitan nin makuri, isisikwal, gagadanón, asín mabubuhay-liwát.

Bilang Mesías pinamidbid Niyá an sadiri bilang Akì kan Diós – boót sabihon na Siyá Diós man. Iní an razón kun natà sa Mateo 26,65, ginisì kan halangkáw na padì na si Caifás an saiyang badò asín hinatolan si Jesús nin paglalanghad (blasphemy) – nin huli ta inakò ni Jesús na Siyá an Akì kan Diós. Sa Juán 10,30 si Jesús mismo nagsabi: “Akó asín an Amâ sarô.”

Natà ta an Diós nagboót na magpamidbid satô? Nin huli ta an saiyang plano, susog sa 1 Timoteo 2,4, “na an gabós na tawo makaligtas asín makamidbid kan katotoohan”. Asín si Jesús mismo nagsabi sa Juán 14,6: “Akó an dalan, an katotoohan, asín an buhay; daí nin makakadumán sa Amâ, kun bakóng huli Sakô.”

Si Jesu Cristo an satông kaligtasan.

Pâno kitá maliligtas kan satóng pagkamidbid ki Cristo? Kun kitá magtubód asín magsunód Saiya. Dangan sinabi Niyá sa Marcos 8,34: “An boót magsunód Sakô, magsayuma sa sadiri, magpâsan kan saiyang cruz, asín magsunód Sakô.”

Magsunód kitá ki Cristo.

Boót sabihon, pilíon ta si Cristo solamente asín oróg sa gabós. Tapos na an panahón nin mga suanoy na diós-diósan, alagad may mga bâgong diós-diósan man na nagsaralida sainda: kayamanan, kapangyarihan, kasikatan, kaogmahan sa lamán, asín ibá pa. Iníng mga karahayan na kinâbanon bakóng maraot asín puedeng makatabang pa nganì satô sa pagigin marhay na tawo, alagad kun sinda an papaorogón ta sa gabós, sinda nagigin kaulangan sa satông pagraní sa Diós.

Magsayuma kitá sa sadiri.

Mas makusóg ki sa tentación halè sa luwás iyó an paorogón an sadiring kabôtan. Iní an sinasabi ni Cristo sa Marcos 7,21, na “halè sa laóg, sa pusò nin tawo minagikan an mga maraot na kaisipan, mga karumpotán, mga paggadán, mga pagsambay, mga kapasloán, mga kasómbikalan, pagdayà, karigsokán, pagkaurí, pagpakaraot, kapaabáw-abawan, karungawan” – an mga iní an kaipuhan tang sayumahan tanganing bolanos kitáng makasunód ki Cristo.

Magpâsan kita kan satong cruz.

Linigtas kitá ni Jesu Cristo sa Saiyang sacrificio sa cruz asín pagkabuhay-liwát, sa pagtaó Niyá satô nin kaligtasan hinirás man Niyá an dalan kan cruz.  An satông cruz iyó iní: an paggibo kan kun anó an tamà, marhay, asín mamomôton sa ngaran ni Cristo, gurâno man kadipisil. Sabi sa Santiago 1,14: “Anó an pakinabang, mga tugang ko,  kun may magsabi na igwa Siyá nin pagtubód alagad mayò nin gibo?”

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Siísay si Jesu Cristo para saimo? Maghirás kan saimong mga paghingowa na akoon Siyá bilang saimong Kagurangnan asín Paraligtas.

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Magdangog sa Agrangay nin Kinaban asin Dukha

 

Giya sa Prayer-Meeting nin mga Saradít na Komunidad nin Pagtubód (SAKOP) para sa semana kan Septiembre 8-14, 2024. Basahon an Evangelio gikan sa Marcos 7,31-37 (Ika-23 na Domingo sa Ordinariong Panahon - B).

…

Sa Evangelio pig-istorya an milagrosong pagbulóng ni Jesu Cristo kan saróng lalaking bungóg asín púla. Anó an mensahe sato kan istoryang iní?

Magtubód kita ki Cristo.

An milagro nagpapahayag kan kapangyarihan ni Cristo na magbulóng nin mga helang asín kanînan. Iníng kapangyarihan nagpapahayag kan Saiyang pagka-Diós. Pigprofesía sa Isaías 35,5-6 na sa pagdatóng nin Diós “an mga butá makakahilíng, an mga bungóg makakadangóg, an mga piláy maglulukso siring sa osá, asín an mga púla mag-aarawit sa kaogmahan”. Kan nakalakóp sa mga banwaan an istorya kan milagrong iní, dakúl an nagsabi: “Maraháy an gabós Niyang gibo, an bungóg pinapadangóg asín an púla pinapatarám.”

Magdangóg kita sa Saiyang Espiritu.

An pagbukás nin talinga nagdádará nin husay na pagdangóg sa tawong binulóng. Kitang mga may pandangóg inaapód bakô na mag-akò saná nin anoman na tanóg o ribók sa kapalibotán, kundî na hanapon an mga tataramon na makahulugán, lalò na an tingog kan Espiritu ni Cristo. Iní makukua niato pag tinatàwan ta nin panahón an pagpamîbî asín pag-adal sa Banal na Kasuratán asín katukdoán kan Simbahan.

Magsimbag sa agrangay nin kinâban asín mga dukhâ.

Segun ki Papa Francisco, sa saiyang Surat Enciclicál na Laudato Si’, sa panahón ngonian madádangóg ta man an Espiritu sa “agrangay nin kinâban asín agrangay nin mga dukhâ”. Sa paglaóg niato sa Panahón nin Paglaláng (Season of Creation), na satong sine-celebrár bilang Simbahan poón Septiembre 1 hanggang Octubre 4, fiesta ni San Francisco de Asis, hinanyogón ta an Espiritu na nangangapodan na maghidalî kita atamanon asín pakarhayon an kinâban na estaran niato gabós, asín magmangno sa kapwang nangangaipo.

Magbâgo kita dapít sa satong relasyon sa kapwa, sa kapalibotan, asín sa gabós na linaláng.

“Ecological Conversion” an apód kainí ni Papa Francisco, na an boót sabihon: “an bunga kan satong pagkamidbid ki Cristo nahíhilíng dapat sa satong paki-relasyon sa kinâban sa palibot niato” (Laudato Si’ 217). Ano an mga kaipuhan bâgohón sa satong kaisipan asín mga gibo?

Bâgohon ta an kaisipan na kita kagsakop asín kagsadiri kan kinâban, asín akoon an katongdan bilang paraataman kan gabós na linaláng.

Kan sinubol nin Diós an katawohan sa Genesis 1,28, na “panoón asín sakopon an dagâ, dangan maghadè sa gabós na linalang” bakô iní pagtugot nin Diós na gibohon ta sa kapalibotan an anoman na gusto ta, kundî na pakinâbangan ta iní para sa satong karahayan, alagad daí pag-abusohon asín uboson, kundî atamanon nin marhay, maghirás sa kapwang nangangaipo, asín magtadâ asín mag-andam para sa mga maabot pang kapag-arakian. An Diós an kaglaláng asín kagsadiri nin kinâban, kita mga paraataman asín katiwalà kan biyayang iní.

Haleon ta na an “kultura nin basura” asín padanayon an kultura nin comunión.

Sa Laudato Si’ nagkapirang beses naonabihan ni Papa Francisco iníng “kultura nin basura” (throwaway culture). An mga tandâ kainí iyó an kawâran nin pagpahalagá sa karahayan nin kagabsan, sa dignidad nin gabós na linaláng, asín sa kapwa – lalò na idtong mga daí na nahihilngan nin “pakinâbang”. An kaipuhan pakusogón iyó an kultura nin comunión na minimidbid an interconnection nin gabós sa Diós asín sa lambang sarô, asín pinapahalagahan an dignidad nin gabós na linaláng asín derechos nin mga tawo, lalò na an mga dukhâ na nagtitios nin huli sa mga calamidád na dará nin nagbabâgong klima asín pag-init nin kinâban.

…

GIYA SA PAGHIRÁS SA SADÍT NA KOMUNIDAD O PAMILYA | Anó an nadádangóg mong “agrangay nin kinâban asín nin mga dukhâ” ngonian na panahón?  Anó an saimong simbag sa mga agrangay ninda?

PASUNÓD-SUNÓD KAN WEEKLY SAKOP/FAMILY PRAYER-MEETING | Kumustahan/Pamiridbidan • Disposition to Prayer / Silence • Gathering Song • Opening Prayer • Gospel Reading • Reflection • Sharing • Scripture Response • Prayers of the People • Closing Prayer • (Spontaneous and Our Father) • Closing Song

Ba'e Saná

BA'E SANÁ

Set your non-negotiables, your boundaries, your priorities. So you know how to let some things slide, to not sweat the small stuff, to choose your own battles. The point is not to live stress-free or without worry, and definitely not to avoid conflict – for that makes for a rather dull and shallow existence. But to focus on what really matters, to live with meaning, and to bear much fruit.

SIGE SANÁ